[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Na obraz człowieka składa się: 1) to, do czego człowiek dąży (system przewidy-wań i oczekiwań), 2) to, jak ocenia to, co ma zamiar realizować (system wartości),3) to, jakie programy działania przyjmie, aby osiągnąć to, do czego dąży.W zarysowanej przez psychologię poznawczą koncepcji człowieka kryje się pod-łoże teorii wielostronnego kształcenia, która  przyjmując za punkt wyjścia osobo-wość, jako strukturalną i funkcjonalną jedność (poznającą, przeżywającą i działającą) postuluje łączenie aktywności poznawczej, emocjonalnej i działaniowej.Wyznaczniki orientacji funkcjonalnej w kształceniu nauczycieliDla kształcenia nauczycieli i dla póz
niejszego wykorzystania jego efektów istot-ne jest, że funkcja twierdzeÅ„ naukowych i paranaukowych jest taka sama, sÄ… oneukÅ‚adem odniesienia dla zachowaÅ„ ludzkich23.Zarówno prawa naukowe, jak i po-zanaukowe regulujÄ… zachowanie czÅ‚owieka, przy czym twierdzenia paranaukowerozstrzygajÄ… o zachowaniu w sposób bardziej jednoznaczny niż twierdzenia nauko-we, wykazujÄ… bowiem wyższy stopieÅ„ pewnoÅ›ci (bezwyjÄ…tkowość zależnoÅ›ci), a po-nadto cechuje je aglomeryzacja przeÅ›wiadczeÅ„ (wyższy stopieÅ„ powszechnoÅ›ci).DlaczÅ‚owieka wÅ‚aÅ›ciwe jest również tzw.pierwotne rozumienie Å›wiata, wczeÅ›niejsze22Tamże, s.235.23A.ZieliÅ„ski Nauka i jej namiastki  problemy funkcji.W: J.RudniaÅ„ski, K.Murawski (red.) Na krawÄ™dziepoki.Warszawa PIW 1985, s.130.H.Kwiatkowska, Pedeutologia, Warszawa 2008ISBN 978-83-60501-27-6, © by WAiP 2008Współczesne orientacje w edukacji nauczycielskiej61od jakichkolwiek aktów poznania24.Poza tym w spostrzeganiu lub rejestrowaniuotaczajÄ…cej rzeczywistoÅ›ci dokonuje on zabiegu kategoryzacji  lokuje rzeczy w ka-tegoriach np.: dobry  zÅ‚y, znaczÄ…cy  nieważny.Wszystkie te zabiegi pozwalajÄ…upraszczać i redukować przytÅ‚aczajÄ…cÄ… liczbÄ™ oddziaÅ‚ywaÅ„ otoczenia.W efekcieuzyskujemy bardziej spójnÄ… i funkcjonalnÄ… wiedzÄ™ o ludziach i otaczajÄ…cym Å›wie-cie.Jest to jednak wiedza swoista, w dziaÅ‚aniu pedagogicznym niebezpieczna.Na przykÅ‚ad kategorycznych rozróżnieÅ„, podziałów i decyzji dokonuje czÅ‚owiekw uÅ‚amkach sekundy, bez wykorzystania wczeÅ›niej zdobytych kwalifikacji.CzÄ™stodużą rolÄ™ odgrywa tu intuicja.Efekt tego paranaukowego poznania jest jednak znaczÄ…cy.To, jak spostrzegamyinnych, jakie cechy przypisujemy ludziom, rzeczom, zjawiskom, ma decydujÄ…cywpÅ‚yw na to, jak funkcjonujemy w relacjach interpersonalnych, jak dziaÅ‚amy i jakiedecyzje podejmujemy.Dla edukacji funkcjonalnej istotne staje siÄ™ pytanie: Jak ksztaÅ‚cić nauczyciela, bywiedza naukowa przenikaÅ‚a jego czynnoÅ›ci praktyczne, by regulowaÅ‚a dziaÅ‚anie?Oto niektóre wÅ‚aÅ›ciwoÅ›ci tego systemu ksztaÅ‚cenia:1.SzczególnÄ… rolÄ™ peÅ‚ni ksztaÅ‚cenie dziaÅ‚aniowe.PodstawÄ… jego organizacjijest  zadanie , rozumiane  zgodnie z psychologicznÄ… teoriÄ… dziaÅ‚ania  jakowytworzenie celu (dla osiÄ…gniÄ™cia antycypowanej sytuacji koÅ„cowej) i programudo wykonania (antycypowanej czynnoÅ›ci prowadzÄ…cej do realizacji celu)25.Pod-stawowym z
ródłem wiedzy o rzeczywistości są więc różnorodne formy działania,zarówno w sytuacjach rzeczywistych, jak i symulowanych.2. Nadmiarowość kwalifikacji.Warunkiem użycia wiedzy w działaniu jestduży margines jej  praktycznej zbędności.Ta zbędność ma, naturalnie, charakterpozorny.Im większy zapas wiedzy, tym większy użytek czyni się z wiedzy opera-cyjnie koniecznej, tworzącej niezbędną orientacyjną podstawę działania.Możnazaryzykować twierdzenie, że brak zbędnej wiedzy jest czynnikiem unieruchamiają-cym nawet tę formę wiedzy, którą tworzą reguły działania praktycznego.Zbędność, nadmiarowość kwalifikacji poznawczych nauczyciela jest podstawą swobodnego ruchu wiedzy, warunkiem jej praktycznej stosowalności.3.Istotnym warunkiem funkcjonalności wiedzy jest świadomość jej z
ródeÅ‚oraz sposobów jej odkrywania.StÄ…d gdy analizuje siÄ™ determinanty unaukowieniadziaÅ‚ania praktycznego nauczyciela, wskazuje siÄ™ na potrzebÄ™ ksztaÅ‚towania nietyle postaw twórczych, ile postawy badawczej.Przesuwa to rozważania o nauczy-cielskich innowacjach z obszaru nowoÅ›ci i oryginalnoÅ›ci na obszar adekwatnoÅ›ci24A.Bronk Epistemologiczny charakter filozofii Hansa-Georga Gadamera. Studia Filozoficzne 1985 nr l, s.29.25T.Tomaszewski Podstawowa forma organizacji i regulacji zachowania.W: T.Tomaszewski (red.) Psycho-logia.Warszawa PWN 1979, s.504.H.Kwiatkowska, Pedeutologia, Warszawa 2008ISBN 978-83-60501-27-6, © by WAiP 2008RozdziaÅ‚ 3.KsztaÅ‚cenie nauczycieli62i skutecznoÅ›ci [ Pobierz caÅ‚ość w formacie PDF ]