[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Ustaszowskie  czystki etniczne (ten szkaradny termin spopularyzowano póz
niej)były próbą stworzenia poprzez przymusową zmianę wiary, deportacje i ludobójstwo  rdzennie katolickiejChorwacji.Morderstwa i tortury były tak potworne, że przerażały nawet zaprawione w wojennychokropnościach oddziały Wehrmachtu.Nawet w porównaniu z obecnymi rzeziami w Jugosławii zbrodniePavelicia na prawosławnych Serbach pozostają jedną z najbardziej odrażających masakr w historii.W przypadku niniejszej książki wypadki te są istotne dlatego, iż Watykan wiedział o tychpotwornościach, a Pacelli, nie interweniując w tej sprawie, tym samym przyczynił się do realizacjihitlerowskiego  ostatecznego rozwiązania kwestii żydowskiej w północnej Europie.U podstaw utworzenia NDH (Nezavisnej Drzavy Hrvatskiej), Niepodległego Państwa Chorwackiego,legły dwie historyczne zaszłości: trzynastowieczna tradycja wierności papiestwu i zapiekła nienawiść doSerbów za przeszłe i obecne krzywdy z ich strony.Chorwaccy nacjonaliści żywili ciężką urazę do serbskichwładz, zamykających im dostęp do uprawiania wolnych zawodów i równych szans w edukacji.Winą Serbów,w oczach Chorwatów, było również uprzywilejowanie prawosławnej wiary, zachęcanie katolików do rozłamui systematyczne kolonizowanie przez nich historycznie katolickich ziem.Zarówno jedni, jak i drudzy stawializnak równości pomiędzy tożsamością religijną i etniczną - Serbowie byli prawosławni, a Chorwaci katolikami.Natomiast tamtejszych %7łydów dyskwalifikowano nie tylko z racji rasy, ale także powiązań z komunizmem,masonerią i z powodu domniemanego zachęcania do aborcji.W listopadzie 1939 roku, gdy do Rzymu przybyła z Jugosławii narodowa pielgrzymka, aby wesprzećsprawę kanonizacji chorwackiego męczennika, franciszkanina Nicoli Tavelicia, Pius XII życzliwie poparłchorwacki nacjonalizm i potwierdził ustaszowską interpretację historii.Mowę w obecności papieża wygłosiłw imieniu pielgrzymów prymas Chorwacji, Alojzije Stepinać.W odpowiedzi Pacelli - za papieżem Leonem X -nazwał Chorwatów  forpocztą chrześcijaństwa, tak jakby prawosławni Serbowie reprezentujący starożytnyodłam Kościoła rzymskiego nie zasługiwali na miano chrześcijan. Uśmiecha się do was nadzieja na lepsząprzyszłość - oznajmił z niezamierzoną okrutną ironią - przyszłość, w której stosunki państwa z Kościołem wwaszym kraju nabiorą harmonii z korzyścią dla obu stron 12.W granicach nowego chorwackiego państwa znalazły się Sławonia, Słowenia, Bośnia, Hercegowina iduża część Dalmacji.Wśród liczącej 6 700 000 ludności było 3 300 000 Chorwatów (a więc katolików), 2 200000 prawosławnych Serbów, 750 000 muzułmanów, 70 000 protestantów i 45 000 %7łydów.Obecnośćprotestanckiej mniejszości niemieckiej ani też, o dziwo, dużej enklawy muzułmanów nie wadziłaustaszowskim władzom ani trochę.Ale dla prawosławnych Serbów przygotowały  radykalne rozwiązania ,podobnie jak dla %7łydów, z miejsca przeznaczonych do likwidacji.25 kwietnia 1941 roku Pavelić dekretem zakazał wszelkich publikacji i druków (używaną przezSerbów) cyrylicą.W maju wprowadzono oparte na kryteriach rasowych ustawy antyżydowskie, zakazujące%7łydom małżeństw z aryjczykami i wprowadzające  arianizację urzędów, wolnych zawodów i żydowskiegokapitału.W tym samym miesiącu wysłano z Zagrzebia do obozu koncentracyjnego w Danicy pierwszych%7łydów 13.W czerwcu zamknięto serbskie podstawówki i przedszkola.W tej nowej, groz
nej dla Serbów sytuacji zrodziło się pytanie, czy, skoro prawosławni nie mają wChorwacji życia, nie lepiej przejść na katolicyzm.W pierwszych tygodniach po utworzeniu państwachorwackiego katoliccy księża zachęcali Serbów do zmiany wiary.Jednakże 14 lipca chorwacki ministersprawiedliwości, uprzedzając selektywną politykę nawróceń na katolicyzm i ludobójstwa, poinstruowałbiskupów, iż  chorwacki rząd nie zaakceptuje w Kościele katolickim popów, nauczycieli, słowem, nikogo zinteligencji - w tym bogatych prawosławnych kupców i rzemieślników - gdyż stosowne zarządzenia wobecnich zostaną wydane póz
niej, a ponadto ich przyjęcie osłabiłoby prestiż katolicyzmu 14.Przewidywalnymlosem tych Serbów, z góry wykluczonych z programu przymusowych nawróceń, była wywózka i likwidacja.Ale w obłąkańczym rozlewie krwi, który nastąpił, bezpieczeństwa nie gwarantował nawet katolicki chrzest.Episkopat chorwackiego Kościoła katolickiego i Akcja Katolicka, świecka organizacja tak energiczniepopierana przez Pacellego, kiedy był nuncjuszem w Niemczech i watykańskim sekretarzem stanu, od samegopoczątku dobrze znały poczynania władz, ich oświadczenia dotyczące czystek etnicznych i programyantysemickie.Rasistowskie i antysemickie środki zastosowane w Chorwacji były więc siłą rzeczy znaneStolicy Apostolskiej, a zatem i papieżowi, kiedy przyjmował Pavelicia w Watykanie.Co więcej, opoczynaniach tych wiedziano tam już w chwili nawiązania tajnych dyplomatycznych kontaktów zChorwatami.Głównym rysem tej zasadniczo religijnej wojny było przejęcie przez chorwackich katolikówkościołów zawłaszczonych od prawosławnych lub przez nich opuszczonych.Temat ten przedyskutowano wkurii, nakreślając zasady działania.Ale w Chorwacji od samego początku popełniano inne gwałty, o których wieści rozchodziły sięprędko z ust do ust 15.Wkrótce się okazało, że Pavelić nie jest wierną kopią Heydricha i Himmlera, gdyż dosystematycznych masowych mordów nie potrafi podejść tak biurokratycznie i na zimno jak oni.Trudnobowiem jest znalez
ć w historii przykłady równie barbarzyńskich, bezplanowych okrutnych rzezi jak te,których dopuścili się przywódcy ustaszów.Na początku lat sześćdziesiątych opisanie historii chorwackich mordów na Serbach, %7łydach i innychzlecono włoskiemu pisarzowi, Carlowi Falconiemu, który pracowicie zbadawszy stosowne jugosłowiańskiearchiwa i dostępne w tym czasie z
ródła watykańskie 16, znalazł następujące przykłady szerokorozpowszechnionych okrucieństw, zapoczątkowanych w Chorwacji wiosną 1941 roku.28 kwietnia oddział ustaszy napadł na sześć wiosek w rejonie Bjelovaru, uprowadzając 250 mężczyzn,w tym nauczyciela i popa.Ofiary zmuszono do wykopania rowu, a potem skrępowano drutem i spalonożywcem.Kilka dni póz
niej, w miejscowości Otocac, ustasze wyłapali 331 Serbów, w tym miejscowego popa zsynem.I znów - przed zarąbaniem ich siekierami - zmusili schwytanych do wykopania sobie grobów.Popa ijego syna zbrodniarze zachowali na sam koniec.Rąbiąc syna na kawałki, kazali ojcu odmawiać modlitwę zazmarłych [ Pobierz całość w formacie PDF ]