1505 1864, HistoriaPolski 1505 1764 2

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Nie rezygnując więc ze zdobyczy na południowym wschodzie Jan III wycofał swe wojska z Węgier i przystąpił (5 marca 1684 r.) do Ligi Świętej, sojuszu jednoczącego w walce z państwem osmańskim Rzeczpospolitą z Austrią, Wenecją' i państwem papieskim.Odzyskanie utraconych poprzednio na rzecz Porty obszarów i walka do czasu wspólnie zawieranego pokoju legły u podstaw tej ostatniej europejskiej krucjaty, organizowanej z wielkim nakładem energii przez papieża Innocentego XI.Zawierany w pośpiechu i niestarannie przygotowany przez polską dyplomację traktat stał się pierwszym z serii nieudanych sojuszy, które ułatwiły niekorzystną dla Rzeczypospolitej zmianę układu sił w jej najbliższym sąsiedztwie.Toteż powtarzające się od czasu do czasu utyskiwania historyków polskich na udział Polski w odsieczy wiedeńskiej, która przecież i podniosła prestiż Rzeczypospolitej w Europie, i otworzyła lepsze możliwości odzyskania awulsów (jak nazywano wówczas oderwane ziemie), powinny się zwracać raczej ku Lidze Świętej, która w imię szczytnych haseł obrony chrześcijaństwa zawiązała na długo swobodę poczynań polskich i pogrążyła kraj w letargu niemocy.Jan III przeżywał po Wiedniu okres przesadnej euforii.Król przeceniał siły i możliwości Rzeczypospolitej, wyobrażał sobie, że potrafi z sojuszu wyciągnąć podobne zyski jak te, które wkrótce miały przypaść Austrii.Zamiast skupić się na odebraniu Kamieńca, Sobieski podejmował wyprawy w głąb Mołdawii, jakby w walkach z broniącymi jej oddziałami tureckimi i ordą tatarską mogło zapaść jakieś rozstrzygnięcie.Wobec doznanych niepowodzeń, a także pod naciskiem dyplomacji cesarskiej i papieskiej, Jan III zdecydował się na poważne ustępstwa wobec Rosji, by skłonić ją do przystąpienia do wojny z Turcją.Wysłani do Moskwy kasztelan poznański Krzysztof Grzymułtowski i kanclerz litewski Marcjan Ogiński podpisali l maja 1686 r.„wieczny pokój”, opierający się na postanowieniach rozejmu andruszowskiego, Rosja uzyskała w nim potwierdzenie poprzednich nabytków terytorialnych (wraz z Kijowem), zapewnienie niezasiedlania pasa granicznego wzdłuż średniego biegu Dniepru oraz swobodę wyznania dla ludności prawosławnej w Rzeczypospolitej z prawem interweniowania w jej interesie, co z czasem ułatwiło jej oddziaływanie na wewnętrzne sprawy Polski i Litwy.W zamian za to Rzeczpospolita otrzymywała wynagrodzenie pieniężne oraz przymierze skierowane jednak tylko przeciwko Tatarom.Sobieski stawiał wszystko na jedną kartę - miało być nią rozgromienie Turcji w 1686 r.przez jednoczesny atak polski na księstwa naddunajskie, austriacki na środkowe Węgry, wenecki na Grecję.Nie doszło jednak do zgodnego współdziałania wszystkich sojuszników, choć Austriacy umieli wykorzystać rozproszenie sił tureckich w celu zdobycia Budy, a Wenecjanie umocnili się na Peloponezie.Jan III, który z dużym nakładem kosztów przygotował 40-tysięczną armię do ofensywy na Dunaj, zadowolił się odebraniem hołdu w Jassach, po czym nie przeprowadził nawet zamierzonych działań przeciwko Budziakom, zarządzając 2 września 1686 r.pod Falczynem odwrót.Data ta rozpoczyna nie tylko zmierzch sławy Jana III, ale i koniec świetności staropolskiego oręża.Następne lata nie przyniosły już sukcesów militarnych.Nie pomogło współdziałanie z wojskami rosyjskimi, które zresztą pod wodzą ks.Golicyna nie spisały się lepiej w walkach z Tatarami.Polacy nie zdobyli się nawet na porządne blokowanie Kamieńca.Fatalnie wypadła ostatnia wyprawa Sobieskiego na Mołdawię w 1691 r.Podjęta z wielkim wysiłkiem, zakończyła się w lasach bukowińskich pełnym niepowodzeniem.Wprawdzie do końca wojny w ręku polskim pozostało kilka twierdz mołdawskich (Suczawa, Neamc, Scroka), nie zdołano jednak obronić się przed nowymi napadami tatarskimi, sięgającymi znów po Lwów.Armia uległa dezorganizacji.Wojna budziła coraz większe niezadowolenie szlachty i magnaterii, które uważały kontynuowanie walki za przejaw polityki dynastycznej Sobieskiego i gotowe były zadowolić się odzyskaniem od Turcji Kamieńca i Podola, zgodnie z ofertami pokojowymi przedstawianymi przez Portę za pośrednictwem chana krymskiego [ Pobierz całość w formacie PDF ]

pdf @ pobieranie @ do ÂściÂągnięcia @ download @ ebook

Pokrewne