[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Sà to zwierz´-zwierz´tami wszystkoÝernymi, w lesie ta bardzo odporne na dzia"anie truciznodÝywiajà si´ nasionami drzew (g"ównie roÊlinnych i jadów zwierz´cych.Orientu-d´bu i buku), a na uÝytkach rolniczych: jà si´ w terenie g"ównie za pomocà zna-zielonymi cz´Êciami roÊlin, korzeniami, komitego w´chu oraz s"uchu i dotyku.nasionami i bulwami.Nie gardzà rów- Pod skórà gromadzà zapasy t"uszczu nanieÝ ma"ymi gryzoniami, larwami owa- zim´.Ruja trwa od listopada do lutego.dów i padlinà.Gdy zamieszkujà ubogie ma"o urodzajnelasy cz´sto wyrzàdzajà szkody na przyle-Opis uszkodze’
, moÝliwoÊçÊnych plantacjach rzepaku.pope"nienia b"´duZnaczenie gospodarczeDziki wyrzàdzajà szkody na plantacjachrzepaku w okresie wykszta"cania si´ na- Populacja dzików w Polsce utrzymuje si´sion aÝ do zbiorów rzepaku.Wówczas na sta"ym poziomie, jednak straty powo-dziki "amià i przewracajà roÊliny starajàc dowane w uprawach rolniczych syste-si´ dostaç do "uszczyn.Dziki powodujà matycznie rosnà.Szczególnie duÝew uprawach rzepaku bardzo powaÝne uszkodzenia roÊlin wyst´pujà na planta-szkody poprzez tratowanie, deptanie cjach znajdujàcych si´ w pobliÝu kom-oraz tworzenie ÊcieÝek i legowisk.pleksów leÊnych.Ogromne szkody moÝ-OdÝywiajà si´ bardzo  niestarannie , na obserwowaç od pierwszej dekadygdy z"amià i przewrócà juÝ roÊlin´ rzepa- czerwca  terminu wykszta"cania si´ku nagryzajà "uszczyny i uszkadzajà "uszczyn aÝ do zbioru rzepaku.Úerowa-kolejnà roÊlin´.Taki sposób Ýerowania niu na "uszczynach towarzyszy przewra-powoduje bardzo duÝe straty na planta- canie, "amanie i podgryzanie roÊlin nacji.Przewrócone przez dziki roÊliny rze- znacznych obszarach plantacji rzepaku.paku mogà byç b"´dnie ocenione jako Dziki sà zagroÝeniem lokalnym, g"ównienaturalne wyleganie lub uszkodzenia na polach znajdujàcych si´ w pobliÝuspowodowane przez rolnice.lasów.ZwalczanieAby zapobiec uszkodzeniom powodowa-nym przez dziki stosuje si´ metody mecha-niczne i chemiczne.Do mechanicznych nale-Ýà urzàdzenia wizualne, akustyczne, ogro-dzenia oraz coraz cz´Êciej stosowane elek-tryczne pastuchy.Do metod chemicznychnaleÝà: uÝywanie repelentów  substancji za-pachowo-smakowych odstraszajàcych dziki(najcz´Êciej w formie granulatów do rozrzu-cenia na polu) lub atraktantów do przycià-gania dzików w miejsca, gdzie nie sà zagro-1,2  dzikiÝeniem dla upraw (BBCH 00-97).92Rzepak2.qxd 29/9/05 12:20 AM Page 93Sus scrofa L.1293SsakiRzepak2.qxd 29/9/05 12:20 AM Page 94KretSzkodnik, roÊliny Ýywicielskie BiologiaD"ugoÊç cia"a 11-17 cm, pokryty czarnymi, Kret prowadzi podziemny tryb Ýycia.b"yszczàcymi w"osami.Przednie nogi Na g"´bokoÊci oko"o 30 cm buduje skom-"opatkowato rozszerzone, skrócone, plikowany system korytarzy z komoràprzystosowane do dràÝenia korytarzy gniazdowà i spiÝarnià.Kret nie zapadaw glebie.Gatunek wieloÝerny, odÝywiajà- w sen zimowy, Ýeruje takÝe podczascy si´ g"ównie larwami, gàsienicami, ciep"ych zim.RozmnaÝa si´ 1 raz w roku,p´drakami owadów oraz dÝdÝownicami, wydajàc 2-7 m"odych, Ýyje 4 lata.Êlimakami, Ýabami i drobnymi ssakami.Znaczenie gospodarczeOpis uszkodze’
, moÝliwoÊçKret jest poÝytecznym wieloÝernympope"nienia b"´dui drapieÝnym ssakiem.Powoduje szkodyNa polach widaç kopczyki ÊwieÝej ziemi, poÊrednie, poprzez uszkadzanie systemuzwane kretowiskami.Kret powoduje korzeniowego i przysypywanie m"odychszkody poÊrednie, gdyÝ w czasie dràÝenia roÊlin rzepaku ziemià.Bardzo groêny dlakorytarzy podrywa i uszkadza roÊliny roÊlin rzepaku od wschodów do fazy roz-rzepaku.RoÊliny wi´dnà, nast´pnie zasy- woju p´du.chajà.Ziemia z kretowisk zasypuje szcze-gólnie ma"e roÊliny rzepaku, które z brakuÊwiat"a zamierajà.Zasychanie i zamieranieroÊlin rzepaku moÝna pomyliç z uszkodze-niami powodowanymi przez drutowce,p´draki, gryzonie lub z brakiem wilgociw glebie.ZwalczanieWPolsce kret znajduje si´ pod ochronà, gdywyst´puje licznie powodujàc straty, moÝe byç1,2  kopce kretów na plantacji rzepakutylko odstraszany, p"oszony i wy"apywany.94Rzepak2.qxd 29/9/05 12:21 AM Page 95Talpa europaea L1295SsakiRzepak2.qxd 29/9/05 12:21 AM Page 96Nornik polnySzkodnik, roÊliny Ýywicielskie BiologiaDoros"e osobniki majà 9-12 cm d"ugoÊci, Norniki zimujà w norach, na nieuÝyt-ogon 2,5-4 cm, ubarwienie cia"a szare kach, brzegach lasów i zaroÊli, uprawachlub Ýó"to-szare, spód cia"a bia"awy, stopy wieloletnich, szczególnie lucerny.Zimàjasne, uszy ma"e, pyszczek krótki.Nornik norniki nie zapadajà w sen, zimujàc podÝeruje na korzeniach rzepaku, kolbach stogami mogà si´ rozmnaÝaç.Gniazdakukurydzy, roÊlinach "àkowych, zboÝach, zak"adajà na g"´bokoÊci 10-30 cm, cz´-korzeniach buraka cukrowego, bulwach sto na polach uprawnych.Budujà liczneziemniaka, uszkadza kor´ drzew owoco- podziemne nory z otworami na po-wych i wiele innych roÊlin uprawnych.wierzchni gleby i Ýerujà w promieniu 15Rzepak uszkadzajà równieÝ inne gatunki metrów.Przed zimà cz´Êç osobnikówgryzoni np.mysz polna.przenosi si´ do kopców, stodó", stogów,pozosta"e gromadzà si´ na "àkach, od"o-gach, brzegach lasów i miedzach.NornikOpis uszkodze’
, moÝliwoÊçlatem aktywny jest nocà, natomiast zimàpope"nienia b"´duw dzie’
.Samica rocznie rodzi 6-7-krot-Nornik polny buduje gniazda w glebienie, po 4-13 m"odych w miocie.M"odejesienià po wschodach rzepaku.Wygryzapo 2 tygodniach rozpoczynajà samo-podziemne cz´Êci rzepaku.RoÊliny wi´d-dzielne Ýycie, juÝ po 3 miesiàcach dojrze-nà, Ýó"knà i zasychajà [ Pobierz caÅ‚ość w formacie PDF ]