Stanisław Brzozowski Legendy Młodej Polski

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Jezuityzmnie jest przypadkiem: powstanie jego w pewnym momencie dziejówchrześcijaństwa i katolicyzmu było koniecznością.Musimy to zrozu-mieć, jeżeli nie chcemy poprzestawać w swych pracach i zamierze-niach kulturalnych na tej powierzchni, jaką nam przyjęty jako forcemajeure katolicyzm pozostawia, lecz jeżeli w samej rzeczy pracowaćchcemy dla stworzenia całkowitej kultury, jasnej, całe życie naroduobejmującej świadomości.Jest to tym konieczniejsze, że dzięki mo-dernizmowi wpływ zagadnień katolickich i zainteresowanie dla nichniewątpliwie wzrastają.Kościół całkowicie szczerze potępia moderni-stów, pomimo to są oni jego przednią strażą: rozszerzają jego posiadło-ści i wpływy w dziedzinie intelektualnego i kulturalnego życia.Nie maw tym świadomej i celowej perfidii.Nazbyt często przypisuje się ma-chiawelizmowi jednostek to, co jest jedynie działaniem samej logiki,samej siły ciążenia urządzeń.Polityka kościoła, jego zachowanie się wsprawach kultury uwarunkowane są przez jego budowę, przez sam typzbiorowego życia, urzeczywistnionego w kościele.Kościół jest syste-matycznym rozwinięciem typu współżycia ludzkiego, nie opartegona wytwórczości.Kościół wytwórczość ignoruje: jest ona dla niego nieprzyczyną, lecz skutkiem.Dobra materialne i kulturalne napływają,kościół nimi zarządza, rozdziela je; w ten sposób umożliwia życie, stajesię jego zródłem.Jeżeli życie to w dalszym ciągu dobra te stwarza, to ito wydaje się wynikiem spływającej z góry łaski.Jest to logiczne i nie-uniknione.NASK IFP UGZe zbiorów Wirtualnej Biblioteki Literatury Polskiej Instytutu Filologii Polskiej UG51Dzisiaj przeciwstawia się nazbyt często kościołowi jakieś ewange-liczne chrześcijaństwo pierwotne: chrześcijaństwo prawdziwe.Jest tozłudzenie: prawdziwym jest właśnie to chrześcijaństwo, jakie wi-dzimy.Chrześcijaństwo rozwinięte w fakt społeczny to właśnie ko-ściół katolicki.Inne formy chrześcijaństwa są tylko mniej pełne.Zro-zumiemy to z łatwością, jeżeli zamiast zatrzymywać się na ideologicz-nej powłoce, wejrzymy w sam zasadniczy fakt budowy społecznej, sta-nowiącej zrąb kościoła.Zarazem posłuży to do wyjaśnienia jeszczeinnej ważnej sprawy.Mówi się u nas często o socjalizmie, jako ochrześcijaństwie prawdziwym.Jest to niedorzeczność.Chrześcijaństwojest organizacją społeczną, opartą na spożyciu, socjalizm będzie świa-domym, samorządnym organizmem pracy, będzie systematem celoweji swobodnej wytwórczości i zbudowanego na niej społeczeństwa, opa-nowanego przez świadomych i swobodnych robotników: tym jedyniemoże być socjalizm, lub też nie jest on i nie będzie niczym, rozpłyniesię w potoku słów i mgle złudzeń, które gorączkować mogą ludzi, leczsą całkowicie i absolutnie obojętne, nie istniejące z punktu widzeniamilczącej i głuchej na wszystko, co nie jest pracą i wysiłkiem poza-ludzkiej przyrody.I o tym również dobrze jest pamiętać, bo pewnamieszanina idylli socjalizmu i chrześcijaństwa, rewolucji, ewangelii icaf� chantant'u unosi się dziś w powietrzu jako szeroka synteza spo-łecznych dążeń i aspiracji.Bardziej, niż jakiekolwiek inne społeczeń-stwo, potrzebujemy idei kościstych i mocno określonych.Pamiętaćzawsze trzeba to, co mówił Carlyle: Sankiulotyzm jest buntownikiem,urodził się on i żyje w stanie otwartego buntu: nie może on nam daćprzykładu posłuszeństwa, tak samo rzeczy stoją względem niektórychinnych cnót i to kardynalnych, wydaje się, że znikły one ze świata iczęsto powtarzam sobie, że dobrze jest, iż jezuityzm i inne skandaleprzesądu trwają do dziś dnia, aż do czasu, dopóki nie przyswoimy so-bie tradycji utraconej szlachetności i nie uczynimy z niej swego posia-dania, biorąc w rachubę oczywiście nowe warunki.Jezuityzm, papieżze swą potrójną tiarą i całe lądy chimerycznej starzyzny będą musiaływówczas zniknąć: rola ich będzie całkowicie skończona.Nie wyjdzie-my z naszego domu łachmanów3, dopóki nie zawładniemy naprawdę3Exodus from Houndeditch objaśnia francuski tłumacz Barthelemy, oznaczał dlaCarlyle'a konieczność wyzwolenia się z pod władzy wszystkich umarłych wie-rzeń.Cytuję według przekładu francuskiego Pamphlets du dernier jour pp.412-413.NASK IFP UGZe zbiorów Wirtualnej Biblioteki Literatury Polskiej Instytutu Filologii Polskiej UG52tym, co rzeczywiście posiadamy.Wtedy będą stare łachmany prawdzi-wą zarazą i podlegać będą spaleniu w ogniu rewolucyjnym; będzie totylko sprawiedliwe.Ale dopóty nie ruszycie się z miejsca póki nieodszukacie w popiele tego, co było w łachmany zaszyte, jak złoto icenne metale.Takim bowiem jest konieczny bieg ludzkich rzeczy.Katolicyzm jest typem zachowania kulturalnego: odnajdywać go bę-dziemy na swojej drodze, póki nie wyjdziemy naprawdę z tego błędne-go koła, tworząc nowy typ zachowywania i tworzenia kultury, przeka-zywania dóbr kulturalnych.Tak postawione jest zagadnienie; ująć jetrzeba w całej istocie.Ten tylko zostaje się w historii, tworzy w niej,kto umie uczynić z życia swego organ rzeczy trwałych.Kto zaś samsiebie nie utrwala, ten przerabiany jest w trwały wynik przez tych, któ-rzy posiadają dzięki dyscyplinie życia i tworzenia moc nad przyszło-ścią [ Pobierz całość w formacie PDF ]

pdf @ pobieranie @ do ÂściÂągnięcia @ download @ ebook

Pokrewne