[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.W
a
nie Bogurodzica otwiera
a
piewy historyczne J.U.Niemcewicza, nawi
za
do niej S
owacki w powsta
czym apelu z 1830 roku (Hymn do Bogarodzicy), a tak
e K.K.Baczy
ski - Modlitwa do Bogarodzicy.Bogurodzica pe
na jest archaizmów:llleksykalnych: Bogurodzica, gospodzian(pan), zwolena(wybrana), j

(któr
), Bo
yc(Syn Bo
y),llfonetycznych: s
awiena(s
awiona) i Krzciciel(Chrzciciel),llfleksyjnych: celownik w funkcji dope
niacza rodzica Bogu i mianownik w funkcji wo
acza BogurodzicaDziewica,llsk
adniowe: Bogiem s
awiena, dzi
s
awiona przez BogallKazania
wi
tokrzyski z prze
omu XIII i XIV wieku - zbiór kaza
w j
zyku polskim z okazji ró
nych
wi
t ko
cielnych.Nazwa ich pochodzi od miejsca przechowywania, to znaczy biblioteki klasztornej na
wi
tym Krzy
u.Powsta
y prawdopodobnie w Le
ajsku.W okresie zaborów zosta
y zrabowane, a odnalaz
je dopiero pod koniec XIX wieku historyk literatury, bibliofil Aleksander Bruckner, w bibliotece w Petersburgu.Poci
te na kawa
ki s
u
y
y do obklejania boków innych ksi

ek.Uda
o si
uratowa
jedno kazanie w ca
o
ci (Na dzie

w.Katarzyny) i kilka innych we fragmentach.Kierowane by
y one najprawdopodobniej do ludzi wykszta
conych.Pisane s
literack
na owe czasy polszczyzn
, autor odwo
uje si
do Pisma
w., ojców ko
cio
a, u
ywa retoryki, i
rodków artystycznych, np.porówna
.llKazania gnie
nie
skie - XIV wiek - nazwa pochodzi od biblioteki Kapitulnej w Gnie
nie, gdzie je przechowywano.Jest to zbiór licz
cy 10 kaza
polskich na ró
ne
wi
ta ko
cielne i 103 kazania
aci
skie.Kazania polskie adresowane by
y do ludzi prostych, a
wiadczy o tym ich j
zyk, np.zwroty bezpo
rednio do s
uchaczy “dziateczki moje”.llPsa
terz Królowej Jadwigi - floria
ski - 1400 rok,llPsa
terz Pu
awski (§6.4.1),llBiblia Królowej Zofii,llRozmy
lania przemyski i Rozmy
lania dominika
skie z XVI wieku - S
to apokryfy, czyli historie z
ycia
w.Rodziny, nie znajduj
ce potwierdzenia w tekstach ewangelicznych.llDo tego dochodzi jeszcze literatura
wiecka: Rozmowa mistrza Polikarpa ze
mierci
, Skarga umieraj
cego, O zachowaniu si
przy stole, Skarga na leniwych ch
opów.S
w paragrafie 13.llllNa czym polegaj
sta
e zwi
zki frazeologiczne? Podaj przyk
ady takich zwi
zków wywodz
cych si
z “Biblii”.lZwi
zek frazeologiczny to sta
e, lub bliskie stabilizacji po

czenie wyrazowe, którego znaczenie nie wynika ze znaczenia poszczególnych wyrazów wchodz
cych w jego sk
ad, np.kr
ci
nosem, by
niezadowolonym z czego
.Istniej
zwi
zki frazeologiczne w których jeden wyraz ma znaczenie dos
owne, ale znaczenie ca
o
ci nie stanowi sumy znacze
wyrazów, np.ko
skie zdrowie, czyli doskona
e zdrowie.Mo
na podzieli
je ze wzgl
du na stopie
zespolenia sk
adników na:Zwi
zki bliskie stabilizacji (

czliwe, wymiennocz
onowe) np.pokona
strach i prze
ama
strach.Zwi
zki sta
e, czyli takie w których nie mo
na bez zmiany znaczenia zmieni
lub pomin


adnego wyrazu, ani u
y
innej jego formy.Z Biblii przej
tych zosta
o wiele zwrotów, które uzyska
y inne znaczenia poza dos
ownym.W
ród nich wymieni
mo
na:Wie
a Babel - ba
agan, chaos,Sodoma i Gomora - miejsce rozpusty i grzechu,Kainowe znami
- pi
tno bratobójstwa,Od Annasza do Kajfasza - odsy
anie z miejsca do miejsca,Odda
co
za misk
soczewicy - odda
co
warto
ciowego za bezcen ( W biblli Ezaw odda
pierworództwo),Wdowi grosz - dar serca,Salomonowy wyrok,Przenie

si
na
ono Abrahama.Motyw matki PolkiDygresja pocz
tkowa wcale nie potrzebna.Jak wiadomo dzieci nie bior
si
z powietrza, ka
dy z nas ma osob
, która nas wyda
a na
wiat.Naturalnym odruchem ka
dej matki po porodzie (a nawet przed) staje si
troska o dobre i wygodne
ycie w
asnego dziecka.Czasem bywa tak,
e sytuacja nie pozwala aby da
potomkowi wszystko to, co by si
chcia
o.Do takich przypadków nale
y z pewno
ci
wybuch wojny i
ycie pod okupacj
.Pisarze liryczni w swojej twórczo
ci upodobali sobie motyw matki Polki, do którego przypisywali los Polski (matka) i jej obywateli (dzieci).Jednym z pierwszych twórców by
Adam Mickiewicz, który w wierszu "Do matki Polki" próbuje wykreowa
model wychowania m
odego Polaka.Matka ma przygotowa
syna do boju, do zwyci
stwa.Syn ma walczy
ze
wiadomo
ci
,
e zginie, bez chwa
y, bez zmartwychwstania.Rodzicielka ju
w dzieci
stwie (je
eli mo
na to nazwa
dzieci
stwem) przygotowuje potomka na niewol
i
mier
.Katowski obuch i r
ce skute
a
cuchem przedstawiajace niewolnika maj
sta
si
rzeczywisto
ci
Zastanawiaj
c si
czy takie wychowanie ma sens trafiamy na wiersz Juliusza S
owackiego "Do matki".W utworze tym spotykamy si
ju
z wykszta
conym synem.Wychowanie matki odnios
o skutek, jej potomek jest zahartowany i przygotowany do boju na
mier
i
ycie.W czasie drugiej wojny
wiatowej Józef Czapski "Na nieludzkiej ziemi" wspomina wiersz romantyczny (m.in."Do matki Polki") co sygnalizuje powrót do schematu matki Polki ukazanego w romantyzmie.I tak Tadeusz Borowski w "Kol
dzie z
ej" wymaga od matki surowego traktowania syna, aby nie dawa
a mu mi
o
ci i czu
o
ci.Nast
puje odwrócenie rzeczywisto
ci.Znów twarde wychowanie ma przygotowa
do wojny, ma to go zahartowa
i skierowa
na odpowiedni tor my
lenia,
eby nie zasmakowa
, bo to mog
oby go zgubi
.W "Elegii o ch
opcu polskim" Krzysztofa Kamila Baczy
skiego wojna oddzieli
a ch
opca od matki.By
to przymus wojny.Edukacja wojenna musi teraz by
wykorzystana, trzeba zapomnie
o wszystkim, aby przetrwa
.Lecz nie do ko
ca uda
o si
wykorzeni
ludzkie uczucia.Znak krzy
a przed
mierci

wiadczy o tym,
e nie da si
zatrze
cz
owiecze
stwa do ko
ca.Trzeba jednak si
zastanowi
czy wi
ksz
tragedi
jest
mier
dla umierajacego, czy dla tych których pozostawia on w
wiecie
ywych.W "Matce powieszonych" Tadeusza Ró
ewicza matka po stracie syna nie ma ju
ch
ci do
ycia, jest bliska szale
stwu.Sytuacja rodzicielki jest beznadziejna, gdy
nie mo
e mie
ju
dziecka.Otoczenie jest dla niej nieprzychylne.Oboj
tno


rodowiska sprawia, i
matka czuje si
strasznie samotna.Mamy tu do czynienia z kobiet

wiadom
swojej tragedii.W romantyzmie Adam Mickiewicz w IV cz

ci "Dziadów" ukazuje cierpi
c
matk
(pani Rolinsonowa), której syn by
wi
ziony przez Rosjan [ Pobierz całość w formacie PDF ]