[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Po drugiej stronie stojÄ… negatywni bohaterowie tego czasu, tacy jak Stroop z Roz­mów z katem K.Moczarskiego.Totalitaryzm zaciążyÅ‚ na dÅ‚ugo nad polskÄ… rzeczywistoÅ›ciÄ… powojennÄ….Bohater tych czasów to czÅ‚owiek próbujÄ…cy zaistnieć w tej rzeczywistoÅ›ci, znaleźć w niej swoje miejsce.Dla mnie najlepszym literackim portretem czÅ‚owieka naszych czasów jest Bohater Kartoteki T.Różewicza.Sam autor tak go nazwaÅ‚ i na dodatek sÅ‚owo "Bo­hater" umieÅ›ciÅ‚ w cudzysÅ‚owie.Jest to., czÅ‚owiek bez okreÅ›lonego dokÅ‚adniej wieku, zajÄ™cia, wyglÄ…du ".Nie ma imienia, autor i Starcy nazywajÄ… go Bohaterem, inne po­stacie używajÄ… różnych imion; Wiktor, WacÅ‚aw, StaÅ›, WÅ‚adziu, Kazio, Dzidek, i inne.Raz ma 40 raz 38 lat.Rodzice traktujÄ… go jak siedmioletnie dziecko, Nauczyciel jak maturzystÄ™.Również niestaÅ‚y jest jego zawód - jest dyrektorem operetki, a chwilÄ™ później dyrektorem instytutu.Nie posiada cech indywidualnych, wyglÄ…d ma przeciÄ™t­ny, nijaki, niczym siÄ™ nie wyróżnia.Nie ma nit wÅ‚asnego, nawet indywidualnego jÄ™­zyka, jest anonimem, upostaciowaniem zbiorowoÅ›ci (jednym z wielu).Bohater Karto­teki jest Jedermanem czyli Każdym.Wiele zdarzeÅ„ z jego życia to sytuacje typowe, jak np.wspomnienia dzieciÄ™cych grzeszków.W dramacie groteskowo jest przedsta­wiony egzamin maturalny.W scenie tej autor w idealnym skrócie opisuje niewydol­ność systemu edukacyjnego, który nie nadąża za szybko zmieniajÄ…cÄ… siÄ™ rzeczywistoÅ›­ciÄ… i faktycznie nie jest zdolny przygotować do życia.Stereotypowe i powierzchowne sÄ… też stosunki Bohatera z kobietami.Bohater jest pusty, wyjaÅ‚owiony uczuciowo, bierny i zniechÄ™cony.SÄ… jednak sytuacje, które go poruszajÄ….Takim zdarzeniem jest wizyta Wujka, wracajÄ…cego z pielgrzymki.Bohater czÄ™stuje Wujka herbatÄ…, przygotowuje wodÄ™, by Wujek wymoczyÅ‚ sobie nogi, odmienia sÅ‚owo "wujek" przez wszyst­kie przypadki, wyraźnie siÄ™ cieszy, bo Wujek jest prawdziwy, "i.serce prawdziwe.i uczucia, i myÅ›li prawdziwe ", po prostu Wujek to prosty, uczciwy, szczery czÅ‚owiek.Bohater wysÅ‚uchuje opowiadaÅ„ Wujka o rodzinie, z którÄ… dawno zerwaÅ‚ kontakty, sam opowiada o wizycie w Paryżu, ale jego wrażenia sÄ… powierzchowne, dotyczÄ… zaku­pów, muzeum figur woskowych, natomiast o ludziach, o sztuce, o polityce nit nie umie powiedzieć.Skarży siÄ™ Wujkowi, że czuje wyrzuty sumienia, bo klaskaÅ‚, wyda­waÅ‚ okrzyki, przytakiwaÅ‚ politykom.Nie umie siÄ™ okreÅ›lić, znaleźć sobie miejsca w życiu.Wujek proponuje, by wróciÅ‚ do domu, ale Bohater oÅ›wiadcza, iż jeszcze nie może, bo jeszcze siÄ™ "nie naÅ‚ykaÅ‚, nie najadÅ‚ ", ma jeszcze wiele spraw do zaÅ‚atwie­nia.W tej scenie ukazane sÄ… pewne ważne cechy kontaktów współczesnego czÅ‚owie­ka z otaczajÄ…cym go Å›wiatem.Jest to komunikacja pÅ‚ytka, poprzez przedmioty kon­sumpcyjne, pozbawiona refleksji, gÅ‚Ä™bszego przeżycia, za to bardzo zachÅ‚anna.Czyni ona czÅ‚owieka pustym, wiecznie nienasyconym, który ugania siÄ™ za kolejnymi bÅ‚yskot­kami.JednoczeÅ›nie w tej scenie znajdujemy wytÅ‚umaczenie biernoÅ›ci Bohatera-klaskaÅ‚, zawiódÅ‚ siÄ™, a wiÄ™c postanowiÅ‚ wiÄ™cej siÄ™ nie angażować.NajwiÄ™cej niezatartych wspomnieÅ„, urazów, drÄ™czÄ…cych Å›wiadomość Bohatera, zwiÄ…zanych jest z wojnÄ….Na­leży on bowiem do pokolenia 1920 r.Urazy wojenne tkwiÄ… gÅ‚Ä™boko, rany nie zabli­ÅºniÅ‚y siÄ™ jeszcze.Sam mówi o sobie, że jest "uwalany w bÅ‚ocie i krwi ".Nawroty wojennych wspomnieÅ„, zwiÄ…zane z tym wyrzuty sumienia sÄ… jednÄ… z przyczyn wybra­nia przez Bohatera postawy "leżenia ".Po wojnie, jak wiemy, klaskaÅ‚, dawaÅ‚ przyzwo­lenie przywódcom, teraz nie ma ochoty na dziaÅ‚anie, straciÅ‚ zapaÅ‚ do życia, nie ma celu, poglÄ…dów, wÅ‚asnej filozofii.Pozbawiony jest uczuć, wiary, ideałów, wartoÅ›ci, pragnieÅ„.Czuje wyraźnÄ… barierÄ™ pokoleniowÄ… ale i zwyczajnÄ… obcość miÄ™dzy ludźmi.Bohater prezentuje rozbitÄ… osobowość czÅ‚owieka współczesnego, w której dominujÄ… wspomnienia wojenne i poczucie winy, paraliżujÄ…ce dziaÅ‚anie i chęć życia.Literatura naszych czasów ma też bohatera pozytywnego.Jest nim wzór, ideaÅ‚ stworzony przez Z.Herberta w poetyckim tomie Pan Cogito Pan Cogito to współczesny czÅ‚owiek myÅ›lÄ…cy.Jest to niewÄ…tpliwie inteligent, który stara siÄ™ robić użytek ze swojego rozumu.Chce zachować prawo do myÅ›lenia, pragnie poddawać ocenie otaczajÄ…cy go Å›wiat.Nie ulega stereotypom, pragnie myÅ›leć twórczo i samo­dzielnie (Pan Cogito a ruch myÅ›li).MyÅ›lenie stawia go w trudnej sytuacji: nie może on zaakceptować otaczajÄ…cej go rzeczywistoÅ›ci, musi wiÄ™c zdecydować siÄ™ na wybór postawy wobec niej.Pan Cogito wybiera najtrudniejszÄ… z postaw:.,postawÄ™ wyprostowanÄ… ", wybiera obronÄ™ godnoÅ›ci w imiÄ™ tradycyjnych wartoÅ›ci, postawÄ™ heroicznÄ…, trudnÄ…, wymagajÄ…cÄ… odwagi i hartu, dlatego jest ideaÅ‚em.Wiersz PrzesÅ‚anie Pana Cogito zawiera Dekalog Pana Cogito.Pragnie on podążać drogÄ…, którÄ… wytyczyli wielcy przodkowie, pragnie swym życiem "dać Å›wiadectwo".NawoÅ‚uje do odwagi w obronie "poniżonych i bitych" oraz pogardy ,.dla szpiclów katów tchórzy".Ostrze­ga przed dumÄ…, oschÅ‚oÅ›ciÄ…, serca, wzywa do miÅ‚owania Å›wiata i do czujnoÅ›ci.Zaleca powtarzanie ,.starych zaklęć ludzkoÅ›ci "wielkich słów", z których można odczytać, co to jest prawda i dobro.ÅšwiatÅ‚em swego rozumu Pan Cogito rozjaÅ›nia różne sfery, np.piekÅ‚a artystów w prozie poetyckiej pt.Co myÅ›li Pan Cogito o piekle.Wypowiada to sÄ…d, że piekÅ‚em dla artystów jest mecenat tyrana, który wprawdzie zapewnia im wszystko, " spokój, dobre wyżywienie ", ale izoluje od życia i dyktuje, co i jak majÄ… pisać.CzÅ‚owiek myÅ›lÄ…cy staje czasem przed trudnymi wyborami.Tak jest w wierszu Pan Cogito - powrót, gdzie bohater zastanawia siÄ™ czy wrócić "na kamienne Å‚ono ojczyzny", wiedzÄ…c że zastanie tam zasieki z drutu kolczastego, strach i nieszczęścia, czy też zostać w lepszym, ale obcym Å›wiecie, drÄ™czony wiecznÄ… tÄ™sknotÄ….Dylematy Pana Cogito to problemy emigrantów wszystkich czasów.WybraÅ‚am postać Pana Co­gito, bo jest ona piÄ™kna.Może stanowić wzór dla ludzi każdej epoki.To bardzo do­brze, że w okrutnym XX w.powstaÅ‚a tak wspaniaÅ‚a postać literacka.III.WNIOSKI: Na wstÄ™pie stwierdziÅ‚am, że każda epoka szuka swojego bohatera.Czy go znajduje - to inna sprawa.Czy przedstawione wyżej postacie mogÄ… być boha­terami naszego wieku? MyÅ›lÄ™, że tak.Å»adna z nich jako jedyna nie jest takim boha­terem, ale wszystkie razem - tak.ChciaÅ‚abym zwrócić jeszcze uwagÄ™, że bohaterowie XX w.sÄ… na ogół zwyczajnymi, przeciÄ™tnymi ludźmi, nie wyjÄ…tkowymi jednostkami jak w poprzednich wiekach.WspółczeÅ›ni pisarze Å›ledzÄ… losy zwykÅ‚ych ludzi i szukajÄ… w nich wyjÄ…tkowoÅ›ci, niepowtarzalnoÅ›ci.W tej galerii bohaterów Pan Cogito wyróż­nia siÄ™ jako piÄ™kny wzór, ideaÅ‚ [ Pobierz caÅ‚ość w formacie PDF ]

  • zanotowane.pl
  • doc.pisz.pl
  • pdf.pisz.pl
  • igraszki.htw.pl