Miłosz Kłobukowski. Archetyp ofiary w literaturze polskiego romantyzmu

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
. Jest ona łonem i grobem maciorą pożerającąswe własne warchlaki ��.Uosabia dwa sprzeczne bieguny aksjologiczne, takjak archetypowa para bóstw Demeter i Persefona-Kora symbolizują rozródoraz śmierć.Wielka matka jest więc jednością przeciwieństw, co wydaje sięoczywiste, ponieważ każdy archetyp ma dobrą i złą stronę, tak jak ambiwa-lentne są uczucia dziecka wobec każdego z obojga rodziców.Boginię cechujetroskliwość, czułość, ale z dobrej bogini, donatorki, może przeistoczyć sięw czarownicę i kusicielkę��.Figura pojednania z tym probrazem, pocho-dzącym z nieświadomości, czyli motyw mistycznych zaślubin matki i syna,słońca i księżyca, ziemi i nieba jest po prostu kolejnym symbolem integra-cji całości, zjednoczenia targanego ambiwalentnymi wartościami ludzkie-go ja.Stary mędrzec-ojciec, również występujący w funkcji donatora, czypomocnika-wysłannika transcendentnej siły sprzyjającej herosowi, uosabiamądrość, doświadczenie starszego mężczyzny, jakim dzieli się on z synemi wnukiem��.Jest więc figurą mistagoga, wtajemniczającego mistów szama-127 Zob.J.Campbell, Bohater o tysiącu twarzy, s.86 114.128 Zob.C.G.Jung, Archetypy i symbole, s.68 71.129 Tamże, s.71.130 Zob.tamże, s.72 87.131 J.Campbell, Bohater o tysiącu twarzy, s.91.132 Zob.tamże, s.95 99.133 Por.C.G.Jung, Archetypy i symbole, s.438 456.158 Rozdział 2na��.Jest przewodnikiem i zarazem psychopomposem, nosi w sobie wartościintelektualne (logos spermatikos), zasadę logosu przeciwstawioną kobiecemuerosowi��.Zgodnie z teorią indywiduacji tylko zdanie sobie sprawy z istnie-nia w nieświadomości tej pary komplementarnych wobec siebie wyobrażeńmoże doprowadzić do samopoznania i uwolnienia od kompleksów, w tymod fenomenu syzygii czyli animusa i animy��.Proces inicjacji, integracjiarchetypów posiada, jak to już stwierdzono, strukturę schematu ofiary.Po-lega na wyrzeczeniu się samego siebie, wyzbyciu się pierwotnych wyobrażeńi projekcji konstytuujących ego, a pochodzących z nieświadomości, tak samo,jak analogicznie dziecko wchodząc w adolescencję, musi pojąć, że matkai ojciec są dla niego tak naprawdę tym samym��.Podwójność, ambiwalencjaarchetypów stanowi dowód na to, że są one tak naprawdę obrazem pełni,która musi się zrealizować w ludzkiej egzystencji.Dobro i zło, radość i cier-pienie, to nie tylko proste opozycje, ale podstawowe składniki ludzkiego bytui jazni, bez których integracji heros kulturowy nie zespoli się z kosmosemjako nieprzerwanym łańcuchem metamorficznego życia.Dwa przeciwstaw-ne aspekty obecne w jednej postaci, która dla przykładu może być bogiemsłońca i bogiem burzy, zostały z czasem w przekazach kulturowych rozdzie-lone na dwie przeciwstawne sobie osoby, podobnie jak animus i anima zdająsię skorelowane z mitem androgynicznym.Jako najistotniejsze symbolizacjeosobowości manicznych, wyrażających dążenia nieświadomych pokładówpsychiki, z jakich wywodzi się cień, obecnych w literaturze romantycznej,zostaną przeanalizowane: uosobienie archetypu bogini-wielkiej matki orazmotyw sobowtóra jako symbolizacji kompleksu cienia w ogóle.Bogini, czyli wcielenia wiecznej kobiecościObecność archetypu kobiety odgrywa istotną rolę w całym cyklu DziadówMickiewicza, ponieważ wiąże się z dojrzewaniem bohatera do ofiary i jego134 Por.J.Campbell, Bohater o tysiącu twarzy, s.104.135 Zob.C.G.Jung, Archetypy i symbole, s.79.136 Zob.tamże, s.95.137 Zob.J.Campbell, Bohater o tysiącu twarzy, s.100 101.Por.C.G.Jung, Archetypyi symbole, s.98 99: Uświadomienie sobie treści, które składają się na archetyp osobowościmanicznej, oznacza dla mężczyzny drugie i prawdziwe uwolnienie się od ojca, dla kobie-ty od matki, a tym samym pierwsze doznanie własnej indywidualności.Aspekt antropologiczny 159przemianami.Cały dramat Pustelnika-Gustawa z Dziadów części IV polegana niemożności zintegrowania archetypu animy.Problem bohatera zasadzasię na braku umiejętności zaakceptowania ambiwalencji obrazu boskiej ko-chanki.Upiór, jak słusznie zauważa Ryszard Przybylski, bardzo dobrze znałUcztę Platona, z której zaczerpnął idee miłości przedustanowionej, androgy-nicznej��. Ten sam Bóg stworzył miłość, który stworzył wdzięki./ On obiedusze łańcuchem uroku / Powiązał na wieki z sobą! / Wprzód nim je wyjąłze światłości stoku, / Nim je stworzył i okrył cielesną żałobą, / Wprzódyje powiązał z sobą! (t.3, s.54, w.254 259).Dzieje miłości najsłynniejszejpary kochanków polskiej literatury XIX wieku zostają też opisane w czę-ści I Dziadów (Widowisko).Na samym początku utworu Dziewica czytającapopularny romans Valerie wykłada teorię Platońską mówiącą o tym, że każdaistota posiada drugą, sobie blizniaczą.Prawo to dotyczy wszelkich stworzeńżywych, a nawet fenomenów przyrody, takich jak promień, głos, pyłek, czyatom (s.100 101, w.43 54) [ Pobierz całość w formacie PDF ]

pdf @ pobieranie @ do ÂściÂągnięcia @ download @ ebook

Pokrewne