[ebook] [PL] Mickiewicz A. Pan Tadeusz

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
. Prosz� o g�os! - powtórzy�, po dwakro� odchrz�kn��,Uk�oni� si� i usty dxwi�cznemi tak brz�kn��: Preopinanci moi w swych g�osach wymownychDotkn�li wszystkich punktów stanowczych i g�ownych,Dyskusyj� na wy�sze wznieSli stanowisko;Mnie tylko pozostaje w jedno zj�� ogniskoRzucone trafne mySli i rozumowania;Mam nadziej� w ten sposób sprzeczne zgodzi� zdania.Dwie cz�Sci dyskusyi ca�ej uwa�a�em,Podzia� ju� jest zrobiony, id� tym podzia�em.Naprzód: dlaczego mamy przedsi�bra� powstanie?W jakim duchu? to pierwsze �ywotne pytanie;Drugie rewolucyjnej w�adzy si� dotycze;Podzia� jest trafny, tylko przewróci� go �ycz�.Naprzód zacz�� od w�adzy; skoro pojmiem w�adz�,Z niej powstania istot�, duch, cel wyprowadz�.Co do w�adzy wi�c - kiedy oczyma przebiegamDzieje ca�ej ludzkoSci, i có� w nich spostrzegam?Oto ród ludzki dziki, w lasach rozpierzchniony,Skupia si�, zbiera, ��czy dla wspólnej obrony,ObmySla j�; i to jest najpierwsza obrada.Potem ka�dy wolnoSci w�asnej cz�stk� sk�adaDla dobra powszechnego: to pierwsza ustawa,Z której jako ze xród�a p�yn� wszystkie prawa.Widzimy tedy, �e rz�d umow� si� tworzy,Nie pochodz�c, jak mylnie s�dz�, z woli Bo��j.Owo�, rz�d na kontrakcie opar�szy spo�ecznym,Podzia� w�adzy ju� tylko jest skutkiem koniecznym.211 Otó� s� i kontrakty! kijowskie czy mi�skie? -Rzek� stary Maciej - owo� i rz�dy babi�skie!Panie Buchman, czy Bóg nam chcia� cara narzuci�,Czy diabe�, ja z Waszeci� nie b�d� si� k�óci�;Panie Buchman, gadaj WaS�, jakby cara zruci�. Tu s�k! - krzykn�� Kropiciel - gdybym móg� podskoczy�Do tronu i Kropid�em, plusk, raz cara zmoczy�,To ju� by on nie wróci� ni kijowskim traktem,Ni mi�skim, ni za �adnym Buchmana kontraktem,Aniby go wskrzesili z mocy Bo�ej popi,Ni z mocy Belzebuba - ten mi zuch, kto kropi.Panie Buchman, WaScina rzecz bardzo wymowna,Ale wymowa - szum, drum; kropi� - to rzecz g�owna. To, to, to! - pisn��, r�ce tr�c, Bartek Brzytewka,Od Chrzciciela do Ma�ka biegaj�c jak cewka,Od jednej strony krosien przerzucana w drug� - Tylko ty, Ma�ku z Rózg�, ty, Ma�ku z maczug�,Tylko zgodxcie si�, dalbóg, pobijem na druzgiMoskala; Brzytew idzie pod komend� Rózgi. Komenda - przerwa� Chrzciciel - dobra ku paradzie;U nas by�a komenda w kowie�skiej brygadzieKrótka a w�z�owata: Strasz, sam si� nie strachaj -Bij, nie daj si� - post�puj cz�sto, g�sto machaj:Szach, mach! To - pisn�� Brzytwa - to mi regulament!Po co tu pisa� akta, po co psu� atrament?212Konfederacji trzeba? O to ca�a sprzeczka?Jest marsza�ek nasz Maciej, a laska Rózeczka. Niech �yje - krzykn�� Chrzciciel - Kurek na koSciele!Szlachta odpowiedzia�a: Wiwant Kropiciele!Ale w k�tach szmer powsta�, cho� w Srodku t�umiony;Wida�, �e si� rozdziela rada na dwie strony.Buchman krzykn��: Ja zgody nigdy nie pochwalam!To mój system! KtoS drugi wrzasn��: Nie pozwalam!Inni z k�tów wtóruj�.Nareszcie g�os grubyOzwa� si� przyby�ego szlachcica Sko�uby: Có� to, Pa�stwo Dobrzy�scy! a to co si� Swi�ci?A my czy to b�dziemy spod prawa wyj�ci?Kiedy nas zapraszano z naszego zaScianku,A zaprasza� nas klucznik R�baj�o Mopanku,Mówiono nam, �e wielkie rzeczy dzia� si� mia�y,�e tu nie o Dobrzy�skich, lecz o powiat ca�y,O ca�� szlacht� idzie; to� i Robak b�ka�,Cho� nigdy nie doko�czy� i zawsze si� j�ka�,I ciemno si� t�umaczy�; wreszcie, koniec ko�ców,My zjechali, s�siadów wezwali przez go�ców.Nie sami tu, Panowie Dobrzy�scy, jesteScie;Z ró�nych innych zaScianków jest tu nas ze dwieScie;Wszyscy wi�c radxmy.JeSli potrzeba marsza�ka,G�osujmy wszyscy; równa u ka�dego ga�ka.Niech �yje równoS�!213Zatem dwaj TerajewiczeI czterej Stupu�kowscy, i trzej MickiewiczeKrzykn�li: Wiwat równoS�! - stoj�c za Sko�ub�.Tymczasem Buchman wo�a�: Zgoda b�dzie zgub�!Kropiciel krzycza�: Bez was obejdziem si� sami;Niech �yje nasz marsza�ek, Maciek nad Ma�kami!Hej, do laski! Dobrzy�scy krzycz�: Zapraszamy!A obca szlachta wo�a w g�os: Nie pozwalamy!Rozstrycha si� t�um na dwie kupy rozdzielonyI kiwaj�c g�owami w dwie przeciwne strony,Tamci: Nie pozwalamy! - ci krzycz�: Prosiemy!Maciek stary w poSrodku jeden siedzia� niemyI jedna g�owa jego by�a nieruchoma.Przeciw niemu sta� Chrzciciel, zwieszony r�komaNa maczudze, a g�ow� na ko�cu maczugiWspart� kr�ci� jak tykw� wbit� na kij d�ugiI na przemiany to w ty�, to si� naprzód kiwa�,I ustawicznie: Kropi�, kropi�! wykrzykiwa�.Wzd�u� izby zaS przebiega� Brzytewka ruchawyCi�gle od Kropiciela do Macieja �awy.Konewka zaS powoli wszerz izb� przechodzi�Od Dobrzy�skich do szlachty, niby to ich godzi�;Jeden wci�� wo�a�: Goli�! - a drugi: Zalewa�!Maciek milcza�, lecz widno, �e si� zacz�� gniewa�.�wier� godziny wrza� ha�as, gdy nad t�um wrzeszcz�cy,Ze Srodka g�ów, wyskoczy� w gór� s�up b�yszcz�cy:By� to rapier s��nistej d�ugoSci, szeroki214Na ca�� pi�dx, a sieczny na obadwa boki.Widocznie miecz teuto�ski, z norymberskiej staliUkuty; wszyscy milcz�c na bro� pogl�dali.Kto j� podniós�? nie wida�, lecz zaraz zgadniono: To Scyzoryk! Niech �yje Scyzoryk! - krzykniono -Wiwat Scyzoryk, klejnot R�baj�ów zaScianku!Wiwat R�baj�o, Szczerbiec, Pó�kozic, Mopanku!Wnet Gerwazy (to on by�) przez t�um si� przecisn��Na Srodek izby, wko�o Scyzorykiem b�ysn��,Potem, w dó� chyl�c ostrze na znak powitaniaPrzed Ma�kiem, rzek�: Rózeczce Scyzoryk si� k�ania.Bracia szlachta Dobrzy�scy! Ja nie b�d� radzi�Nic a nic, powiem tylko, po com Was zgromadzi�,A co robi�, jak robi�, decydujcie sami.Wiecie, s�uch dawno chodzi mi�dzy zaSciankami,�e si� na wielkie rzeczy zanosi na Swiecie;Ksi�dz Robak o tem gada�, wszak�e wszyscy wiecie? Wiemy! - krzykn�li.- Dobrze.Owo� m�drej g�owie -Ci�gn�� mowca spojrzawszy bystro - doS� dwie s�owie,Nieprawda�? Prawda! - rzekli.- Gdy cesarz francuski -Rzek� Klucznik - st�d przyci�ga, a stamt�d car ruski:Wi�c wojna, car z cesarzem, królowie z królamiPójd� za �by, jak zwykle mi�dzy monarchami;A nam czy siedzie� cicho? Gdy wielki wielkiegoB�dzie dusi�, my duSmy mniejszych, ka�dy swego.Z góry i z do�u, wielcy wielkich, ma�ych mali,Jak zaczniem ci��, tak ca�e szelmostwo si� zwaliI tak zakwitnie szcz�Scie i Rzeczpospolita.215Nieprawda�? Prawda! - rzekli - jakby z ksi��ki czyta. Prawda! - powtórzy� Chrzciciel - krop a krop, i kwita. Ja zawsze gotów goli� - ozwa� si� Brzytewka. Tylko zgodxcie si� - prosi� uprzejmie Konewka -Chrzcicielu i Macieju, pod czyj� iS� wodz� [ Pobierz całość w formacie PDF ]

pdf @ pobieranie @ do ÂściÂągnięcia @ download @ ebook

Pokrewne