wypracowania+nr+1 47

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Tylko czy tacy byli naprawdę, czy to tylko talentowi pisarzy zawdzięczają swój żywot?10.Sarmata o sobie- pisarze oświecenia o sarmatyzmieWSTĘP: W XVII w.pojawiło się pojęcie sarmatyzmu jako określenie całokształtu obyczajów i kultury szlacheckiej.Wiązało się to z poczuciem dumy narodowej, wynikającej z dziedziczenia cech pozytywnych od starożytnych Sarmatów.Cechy, które miały charakteryzować polskich Sarmatów, to swojskość, rodzimość kultury, podkreślanie wartości ziemiańskiego stylu życia, rycerskość i patriotyzm, gościnność.Dopiero w XVIII w.zaczęto negatywnie odnosić się do tego pojęcia.Oznaczało ono wtedy samowolę, zacofanie, dewocję i ciasny tradycjonalizm.Sarmatyzm był powodem wykreowania nowego typu literatury szlacheckiej, ziemiańskiej.Wacław Potocki reprezentował poezję sarmacką, ukazując konfrontację ideałów sarmackich z rzeczywistością.W ramach tej literatury rozwinęło się obficie pamiętnikarstwo.Zaś wzorcem osobowym wykreowanym w literaturze sarmackiej stał się bohaterski rycerz polski w tradycyjnym narodowym rynsztunku, a w czasie pokoju ubrany w kontusz szlachecki.Miłuje on wolność, jest pełnoprawnym członkiem „narodu szlacheckiego", obrońcą Rzeczypospolitej - „bastionu katolicyzmu".ROZWINIĘCIE: l.Sarmata o sobie - Pamiętniki J.Ch.PaskaXVII wiek to okres, w którym w Rzeczypospolitej toczyło się wiele wojen, wewnętrznych utarczek z dworem, z królem, z sąsiadami.A więc szlachcic Sarmata miał o czym pisać.Najwybitniejszym pamiętnikarzem epoki był niewątpliwie J.Ch.Pasek.Obdarzony ciekawą osobowością, bujnym temperamentem, wiele podróżował, walczył ze Szwedami, Węgrami, brał udział w wojnie z Moskwą, uczestniczył w wyprawie Czarnieckiego do Danii.Podczas rokoszu Lubomirskiego stanął po stronie króla.W końcu osiadł na wsi pod Krakowem.Brał udział w elekcji Michała Korybuta Wiśniowieckiego.Walczył też z Turkami.Z dokumentów wyłania się wizerunek Paska jako pieniacza, awanturnika, który po licznych procesach sądowych został skazany na banicję.Pod koniec życia napisał Pamiętniki.Są one ciekawym źródłem historycznym, a także dokumentem mentalności szlacheckiej z XVII w.Ich autor przedstawia się jako fanatyczny obrońca swobód i przywilejów szlacheckich.Był dzielnym, ale czasem okrutnym i żądnym łupów żołnierzem.Nie były mu obojętne sprawy ogółu, krytykował magnatów, ale także chwalił obyczaje ziemiańskie.Koncentrował się na własnych przygodach, koloryzował i wyolbrzymiał swoją rolę świadka i uczestnika ważnych wydarzeń historycznych.Pasek pisze głównie o sobie, koncentruje się na zbeletryzowanych epizodach, co zbliża narrację Pamiętników do powieściowej.Pisze z talentem narracyjnym i gawędziarskim, wplata dialogi, przysłowia, anegdoty.Posługuje się makaronizmami, czyli obcojęzycznymi zwrotami włączonymi do tekstu polskiego.Literacki bohater Pamiętników to postać barwna i jednocześnie bardzo kontrowersyjna.We fragmencie zatytułowanym W obozie, który może być traktowany jako uzupełnienie wiersza W.Potockiego Pospolite ruszenie.Pasek opisuje zachowanie szlachciców w obozie wojskowym w obliczu nieprzyjaciela.Głównie grają w karty i piją.W trakcie tych rozrywek dochodzi do sprzeczki.Ktoś poczuł się obrażony i wyzwał Paska na pojedynek.Uczestnicy libacji interweniowali, ale na próżno.Doszło do pojedynku zwycięskiego dla Paska, ale obaj jego uczestnicy zostali ranni.Pasek przedstawia się tu jako człowiek przesądny, cały czas powtarza, że był niewinny, że Bóg widział jego niewinność i dlatego obdarzył go sukcesem.Fakt wojskowej niesubordynacji jest godny potępienia.Ale epicki talent autora ujawniony w relacji tego wydarzenia jest imponujący.Wspaniałe tempo zdarzeń, opis obozu wojskowego przedzielonego rzeczką, z kładką, na której doszło do starcia - czytając widzimy to na własne oczy! Nawet makaronizmy nie przeszkadzają.Takich epizodów jest w utworze wiele.Wyłania się z nich postać ciemnego, zabobonnego warchoła i nieprawdopodobnego awanturnika, który lubi pociągać z butelki, kłócić się i pojedynkować [ Pobierz całość w formacie PDF ]

pdf @ pobieranie @ do ÂściÂągnięcia @ download @ ebook

Pokrewne