[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.y
ródło: AIPN, 0656/3, k.309 310, mps.117 XI 1989 r.jego pomnik w Warszawie został zniszczony podczas próby przeniesienia w innemiejsce.434Nr 1661989 listopad 23, Moskwa  Szyfrogram szefa Grupy Operacyjnej  Wisładotyczący radzieckich przygotowań do wizyty premiera Tadeusza Mazo-wieckiego w Moskwie, sygnowany przez %7łarskiego, tajne specjalnego zna-czeniaWedług ocen naszego z
ródła aktywnie uczestniczącego w przygotowaniuwizyty Mazowieckiego gospodarze z powodów [zarówno] wewnętrznych,jak i zewnętrznych są zainteresowani w pozytywnych wynikach wizyty.W wielu rozmowach, w tym również prywatnych, pracownicy tutejszegoMSZ i KC [KPZR] podkreślali, że chcą, aby strona polska poprzez różneniezręczności przed wizytą nie utrudniała im doprowadzenia do dobrych jejefektów.Twierdzą, iż nie rozumieją powodów wprowadzania przez stronępolską zadrażnień w drobnych sprawach, które mogą niekorzystnie rzuto-wać na atmosferę wizyty.Wymieniają sprawy, o których podawałem w ostatniej depeszy.W wy-niku ich perswazji wyrażono zgodę na zmianę siedziby premiera na hotelOktiabrskaja.W jednej z dzisiejszych rozmów prywatnych stwierdzili, żepo wydarzeniach w Krakowie1 liczyli, iż premier złoży wieniec przy Mau-zoleum Lenina.Ustaliliśmy zainteresowania gospodarzy następującymi te-matami: Czy premier wystąpi z prośbą o pomoc gospodarczą? Jak polski rząd patrzy na dalszy rozwój stosunków PRL ZSRR i jakabędzie nasza polityka w tej kwestii? Jakie faktyczne nadzieje i zamiary łączy Polska z przeobrażeniamiw ZSRR, czy są to ze strony rządu tylko deklaracje, a faktycznie swoimidziałaniami będziemy szkodzić Gorbaczowowi? Czy aktywizacja naszych zainteresowań Polonią w ZSRR ma na celutylko zdobycie popularności w opinii publicznej, czy też oznacza jakieśzamysły rewindykacyjne?1Chodzi o demonstrację radykalnej młodzieży w Nowej Hucie 22 XI 1989 r., podczas której pod-palono pomnik Lenina.Ataki na pomnik powtórzyły się 6 grudnia, a cztery dni póz
niej został onzdemontowany.435 Czy zamierzamy w przyszłości podejmować próby nadania tut[ej-szej] Polonii statusu mniejszości, jak to się stało w Polsce w przypadkuNiemców?Nasze z
ródła sygnalizują zaniepokojenie pewną arogancją części człon-ków ekipy URM, w tym również Ambroziaka, demonstrowaną w polskimgronie wobec ZSRR, typu:  my tu im pokażemy, jak się rozmawia.Jest topółcywilizowany kraj, niech się spróbują z nami nie liczyć itp.Obserwujesię dość często niedocenianie partnera i brak chęci wyjścia mu naprzeciw.Wśród niektórych członków ekipy przygotowawczej widoczne jest dążeniedo zdyskontowania wizyty na użytek krajowy ( musimy pokazać, że jeste-śmy twardzi i nie dajemy się wodzić za nos jak PZPR ).Uzyskaliśmy wiarygodne dane, że gospodarze szczególnie skrupulatnieprzygotowali się do dyskusji w sprawie tzw.białych plam i w wypadku na-cisków z naszej strony zamierzają zająć pozycję ofensywną.Przygotowalim.in.pięć list z nazwiskami radzieckich żołnierzy i oficerów zamordowa-nych przez podziemie w latach 1944 1945.Na listach ma znajdować sięok.8 tys.nazwisk.Zamierzają eksponować szczególnie drastyczne przy-padki morderstw popełnionych na żołnierzach kobietach.Duża część sprawposiada bogatą dokumentację, m.in.fotograficzną.y
ródło: AIPN, 0656/3, k.311 313, mps.436Nr 1671989 listopad 24, Moskwa  Szyfrogram szefa Grupy Operacyjnej  Wisładotyczący rozmowy premierów Tadeusza Mazowieckiego i Nikołaja Ryżko-wa, sygnowany przez %7łarskiego, tajne specjalnego znaczeniaDotyczy rozmowy premiera [Mazowieckiego] z Ryżkowem.M[azowiec-ki] zadeklarował, że nadrzędnym celem polskiej racji stanu i polityki obec-nego rządu jest umacnianie wszechstronnej współpracy z ZSRR, a zwłasz-cza w dziedzinie stosunków gospodarczych.Jego rząd zdecydowany jestdotrzymać wszelkich zobowiązań związanych z naszą przynależnością doU[kładu] W[arszawskiego] i RWPG.Rząd przywiązuje szczególną wagędo obecnej wizyty.Cały naród śledzi, jak ZSRR przyjmie nietypowegopremiera z innego obozu, niekomunistę.Dziękuje za ciepłe i serdeczneprzyjęcie.Nie spodziewał się, że będzie ono aż tak ciepłe.Jeśli podobniebędą wyglądały konkretne rezultaty wizyty, to on i Polska będą wdzięczniZSRR, a jego rząd będzie zmierzał do realizacji przyjętej wizji nowychstosunków.Ze strony rządu nie jest to podejście koniunkturalne, ale trwałalinia na dalszą perspektywę.Musimy wzajemnie nabrać zaufania do siebie.M[azowiecki] podniósł sprawę utrzymania w następnej pięciolatce dostawsurowców na obecnym poziomie.Podkreślił, że jest to warunkiem wyjściaPolski z kryzysu.Co prawda Polska potrzebuje więcej, ale rozumie, jakietrudności przeżywa ZSRR.Podjął problem przesunięcia spłaty naszego za-dłużenia.W tym kontekście poruszył kwestię odszkodowań dla ofiar repre-sji i deportacji.Wysunął potrzebę omówienia zmiany w opłatach kosztówstacjonowania A[rmii] R[adzieckiej] w Polsce oraz potrzebę polepszeniasytuacji polskiej grupy etnicznej w ZSRR, głównie w aspekcie zapewnieniawarunków dla rozwoju języka, kultury polskiej i rozszerzania możliwościspełniania praktyk religijnych.Ryżkow zapewnił zachowanie poziomu dostaw surowców, ale bez10 mln metrów sześciennych gazu z powodu przerwania umowy jambur-skiej.Sprawę przesunięcia spłaty naszego zadłużenia muszą szczegółoworozpatrzyć ze względu na własne trudności ekonomiczne.Zgadzają sięna wprowadzenie nowego mechanizmu we współpracy gospodarczej od1990 r.i przejście na ceny światowe oraz rozliczenia w walutach wy-mienialnych.W tej sprawie przedstawią swoje propozycje.Ustalono, że437tematem zajmą się eksperci i wypracują konkretne stanowisko.Zlecono roz-mowy odpowiednim ministrom.R[yżkow] wyraził pogląd, że wprowadze-nie nowego mechanizmu i rozliczeń w dewizach powinno nastąpić etapami,a nie natychmiast.W sprawie kosztów stacjonowania A[rmii] R[adzieckiej]w Polsce postanowiono powołać grupę roboczą.Wyraził głębokie zaniepo-kojenie kierownictwa radzieckiego narastającym u nas antysowietyzmem.Ocenił, że demontaż pomnika Dzierżyńskiego i profanacja pomnika Leni-na są obiektywnie aktem wymierzonym przeciwko ZSRR, zwłaszcza żew przypadku pomnika Lenina chodzi o twórcę państwa radzieckiego.Faktyantysowietyzmu nie sprzyjają rozwijaniu współpracy i wywołują poważnezaniepokojenie kierownictwa i narodu radzieckiego.R[yżkow] prosił Ma-zowieckiego o przekazanie prezydentowi Jaruzelskiemu serdecznych po-zdrowień od kierownictwa radzieckiego.Zw[iązek] Radziecki widzi w nimwielkiego przyjaciela i symbol odnowionych stosunków polsko-radziec-kich.Prezydent Jaruzelski zasługuje na szacunek, a kierownictwo i naródradziecki traktują go jako symbol Polaka internacjonalisty.Tę wypowiedz
R[yżkowa] odczytano w kategoriach politycznych [ Pobierz całość w formacie PDF ]