[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.TworzÄ… one produkcjÄ™ netto,przyczyniajÄ…c siÄ™ jednoczeÅ›nie do powstania odpowiadajÄ…cych jej dochodów czynników wprzedsiÄ™biorstwach dostarczajÄ…cych tÄ™ produkcjÄ™, powodujÄ…c ujawnienie siÄ™ dodatkowej siÅ‚ynabywczej w gospodarstwach domowych które ujawniajÄ… dochody (--> stÄ…d też należywÅ‚Ä…czyć je do PKB).-ð drugi,  B obejmujÄ…cy wydatki zwiÄ…zane z finansowaniem pÅ‚atnoÅ›ci transferowych izasiÅ‚ków (np.emerytury, zasiÅ‚ki dla bezrobotnych, subwencje dla przedsiÄ™biorstwpaÅ„stwowych, itd.) które nie wiążą siÄ™ z koniecznoÅ›ciÄ… Å›wiadczenia w zamian jakichkolwiekdóbr czy usÅ‚ug.SÅ‚użą one wyÅ‚Ä…cznie redystrybucji już istniejÄ…cych dochodów i siÅ‚ nabywczejod grup ludnoÅ›ci bÄ™dÄ…cych przedmiotem opodatkowania do ludzi, których paÅ„stwosubsydiuje.PrzedsiÄ™biorstwa z kolei to podstawowe podmioty gospodarczych, które:·ð wykorzystujÄ… czynniki produkcji dostarczone przez gospodarstwo domowe do wytworzeniadóbr i usÅ‚ug.·ð pÅ‚acÄ… gospodarstwom domowym za wykorzystanie czynników produkcji.·ð sprzedajÄ… dobra i usÅ‚ugi gospodarstwom domowym.Gospodarstwa domowe to - podobnie jak przedsiÄ™biorstwa - podstawowe podmioty gospodarcze,które:-ð dysponujÄ… czynnikami produkcji, które dostarczajÄ… przedsiÄ™biorstwom (--> usÅ‚ugi czynnikówprodukcji).-ð otrzymujÄ… dochody od przedsiÄ™biorstw w zamian za dostarczane czynniki wytwórcze (-->dochody czynników produkcji).-ð wydajÄ… dochody na dobra i usÅ‚ugi wytworzone przez przedsiÄ™biorstwa (--> wydatki na dobra iusÅ‚ugi).Schemat 7.1.Model otwarty ruchu okrężnego reprodukcji spoÅ‚ecznej w gospodarcerynkowejGdzie:"Y" ®ð wartość PKB (wg pomiaru metodÄ… produkcyjnÄ…), która jest tożsama z wartoÅ›ciÄ…dochodów gospodarstw domowych;"C" ®ð wydatki konsumpcyjne gospodarstw domowych;"S" ®ð oszczÄ™dnoÅ›ci;"G" ®ð wydatki paÅ„stwa na dobra i usÅ‚ugi;"B" ®ð pÅ‚atnoÅ›ci transferowe;"Td" ®ð podatki bezpoÅ›rednie, nakÅ‚adane na pÅ‚ace, czynsze, odsetki, zyski(--> podatekdochodowy);94EKONOMIA zarys podstawowych problemów"Z" ®ð import;"X" ®ð eksportAnaliza ruchu okrężnego reprodukcji spoÅ‚ecznej w gospodarce rynkowej pozwala dostrzecnastÄ™pujÄ…cy ukÅ‚ad powiÄ…zaÅ„ i zależnoÅ›ci.PrzedsiÄ™biorstwa dokonujÄ… wypÅ‚at za usÅ‚ugi czynnikówprodukcji na rzecz gospodarstw domowych (Y) które to powiÄ™kszone o pÅ‚atnoÅ›ci transferowe (B)oraz pomniejszone o podatki bezpoÅ›rednie (Td) stanowiÄ… ich dochody rozporzÄ…dzalne (Y + B -Td), to jest dochody osobiste gospodarstw domowych, które mogÄ… one przeznaczyć na wydatkikonsumpcyjne (C) i oszczÄ™dnoÅ›ci (I).Wydatki te powiÄ™kszone o dodatkowe wydatki paÅ„stwa nadobra i usÅ‚ugi (G) oraz wydatki na inwestycje (I) tworzÄ… PKBcr.JeÅ›li PKBcr pomniejszyć opodatki poÅ›rednie (Te) to otrzymamy PKBcczp, który jest wypÅ‚acany przez przedsiÄ™biorstwagospodarstwom domowym.3.MIERNIKI RACHUNKOWOZ
CI SPOA
ECZNEJWielkościami za pośrednictwem których można dokonywać pomiaru gospodarczej aktywnościspołecznej z różnych punktów widzenia jest wartość dodana, dochód, nadwyżka operacyjna,dochody pierwotne, spożycie, dochody do dyspozycji oraz oszczędności.Wielkości te mająrównież charakter wielkości bilansujących.One też współtworzą mierniki rachunkowościspołecznej.Podstawowymi miernikami rachunkowości społecznej (schemat 7.2.) są: 1) produkt krajowybrutto (PKB); 2) produkt narodowy brutto (PNB); 3) produkt narodowy netto (PNN); 4) dochódnarodowy (DN) oraz 5) wskaz
nik dobrobytu ekonomicznego (DEN).3.1.Produkt krajowy bruttoProdukt krajowy brutto - PKB (z ang.gross demesic product - GDP) to miernik produkcjiwytworzone przez czynniki wytwórcze (produkcji) zlokalizowane na terenie danego kraju,niezależnie od tego, kto jest ich właścicielem.Mierzy więc on wartość produkcji wytworzonej wdanym kraju, a więc jest także miarą całkowitych dochodów gospodarstw domowych w danymkraju.PKB określany jest w znacznym stopniu przez kategorię wartości dodanej oraz ściśle z niązwiązanym pojęciem dóbr finalnych i dóbr pośrednich.Przez wartość dodaną rozumie się przyrost wartości dóbr w wyniku określonego procesuprodukcji.Oblicza się ją przez odjęcie od wartości dóbr wyprodukowanych w danymprzedsiębiorstwie sumy kosztów rzeczowych nakładów czynników produkcji zużytych doprodukcji tych dóbr.Dobrami finalnymi są dobra nabyte przez ostatecznego użytkownika [ Pobierz całość w formacie PDF ]