[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.- Chwała Bogu za taką starość - zauważył Jan a z tej racji jestona taką, że matka zawsze wesołą była i żadnych aprensji do ser-ca nie dopuszczała.Ale nie każdy z takim charakterem urodzić sięmoże.Drzwiczki od przeciwka, w kącie kuchni umieszczone a tak wą-skie, że prawie ich widać nie było, otworzyły się po cichu i ozwał sięzza nich głos Anzelma:- Czy mi się tylko tak wydało, czy doprawdy głos panny Justynyusłyszałem?Justyna żywo ku drzwiczkom podbiegła.- Przez próg nie witam! przez próg nie witam! bo niezgoda jakamogłaby z tego pomiędzy nami wyniknąć.a ja sobie niezgodyz panią nie życzę.nie życzę! - z rzadką u niego żywością i żarto-bliwością zawołał gospodarz domu i w kapocie, zza której grubegokołnierza widać było koszulę u szyi tasiemką związaną, wysoki próg325Eliza Orzeszkowaprzestąpił.Justyna w obie dłonie rękę jego wzięła i chwilę milczącna niego patrzała.Więc był to ten sam człowiek, któremu na piasz-czystym pagórku Marta niegdyś święcony medalik u szyi zawiesiłai który potem, z twarzą uczernioną, z potokami wody ściekającymiz włosów i odzieży.Pierwszy raz zobaczyła go bez czapki.Czołomiał białą i cienką skórą powleczone, wysokie, z mnóstwem zmarsz-czek, które snopem leżały pomiędzy brwiami i stamtąd cienkiminićmi rozchodziły się po całym czole aż do przerzedzonych, siwie-jących włosów.Antolka podbiegła i w rękę go pocałowała.- Jeszcze dziś pierwszy raz stryjka widzę! Dopilnował tej minu-ty, kiedy po wodę poszłam, i wtedy do kuchni przyszedł, aby sobiekawałek chleba ukroić.Przychodzę do domu, chleb na stole, a drzwiod przeciwka znów zaszczepione.Wszystko zaś dlatego, żeby niewidzieć się z nikim.- Taka już mnie czasem oblega zgryz
liwość, że i najmilszy stajesię niemiłym - odpowiedział Anzelm i mocniej niż zwykle ściskającrękę Justyny, uważnie, prawie badawczo na nią patrzał.- %7łęła podobno wczoraj na naszym pólku? Dziś na Mogiłęz Jankiem jez
dziła? a? - uważnego tego wzroku z niej nie spuszcza-jąc przemówił.- Nowiny, prawdziwe no.no.no.winy! - jąka-jąc się dodał jeszcze, i uśmiech przyjazny, prawie radosny otworzyłmu usta i rozszedł się po całej twarzy, aż na wysokie czoło, któregozmarszczki wyciągnęły się jak ukośne promienie.- Proszę, do świe-tlicy proszę! Kto widział gościa w kuchni przyjmować? Chata naszaniska, ale nie ciasna, nie ciasna!Jedną ręką poły kapoty u piersi przytrzymując, drugą na drzwiukazywał i parę razy jeszcze powtórzył:- Proszę! proszę do świetlicy!W kuchni znajdowało się troje drzwi, z których jedne, zwykłychrozmiarów, otwierały się do sieni, a dwoje innych, wąziutkich i ni-skich prowadziło do przeciwka i do bokówki.Justyna zawahała się,326Nad Niemnem - tom IIniepewna, w którą stronę iść jej wypada; stary to spostrzegł, ramięjej podał i przez sień do świetlicy prowadził.Niegdyś, niegdyś wi-dywał w korczyńskim dworze w ten sposób prowadzące się paryi sam od obiadów, od wieczerzy wstając podawał ramię wysokiej,czarnookiej, wesołej pannie.Z
wietlica była izbą niską, lecz bardzo obszerną, bo więcej niż po-łowę całego domku zajmującą, z trzema sporymi oknami, z którychdwa były otwarte, ze ścianami gładko otynkowanymi, z podłogą uło-żoną z prostych, sosnowych, lecz gładko wyheblowanych i czystychaż do białości desek.U niskiego sufitu grube, wapnem pobielonebelki krzyżując się z cienkimi deskami tworzyły szeregi ciemnychpróżni; całą prawie długość jednej ze ścian zajmował piec, do sufituwysoki, z białych kafel zbudowany, a u dołu mający rząd małychsklepień, z których w zimowe wieczory rozlegać się musiały na całąizbę ćwierkania świerszczy.W kącie samotna, rozłożysta, ogromna,sto lat może mająca stała kanapa z olchowego drzewa, na czerwonopomalowana i kraciastą, domowego wyrobu tkaniną obita; naprze-ciw znajdowało się łóżko z sosnowych, białych desek zbite, i dostat-nią pościelą wysoko usłane, a między oknami komodę olchową i naczerwono pomalowaną zdobiła szkatułka z czeczotkowego drzewaz ukośnie stojącym lusterkiem, mały, czarny krucyfiks wiankiemz żółtego rozchodniku okręcony i mała lampa z grzybiastym szkla-nym kloszem.Zresztą, pod ścianami stały wysokie, zielone albow kwiaty malowane skrzynie o bombiastych, żelazem okutychwierzchach; zydle z białych desek, przed nimi olchowe, czerwonestoły, a u stołów kilka krzeseł domowej widać roboty, niedawnosporządzonych, bo nie pomalowanych, z drewnianymi siedzeniamii tylnymi poręczami, z giętkiej może grabiny czy klonu w wyso-kie łuki powyginanymi.Przez drzwi za olbrzymim piecem otwar-te ukazywała się bokówka, mała, podługowata izdebka, z jednymznowu, wysoko usłanym łóżkiem.Antolka sypiać tam musiała, bowśród mnóstwa świętych obrazków, które nad łóżkiem ścianę okry-327Eliza Orzeszkowawały, największymi rozmiarami i najjaskrawszymi barwami jaśniałobraz jej patrona, w wianki na Boże Ciało poświęcone, w palmywielkanocne, w pęki suchych nieśmiertelników i świeżych nagietekubrany.Przez otwarte okna zapachy kwiatów i ziół wnikając z ogro-du napełniały po brzegi całą świetlicę, a wtłaczające się przez niegałęzie starej gruszy ocieniały ją zieloną, ruchomą firanką.Anzelm do jednego ze stołów Justynę przyprowadził.- Na krześle sieść proszę.wygodniej będzie niż na ławie.pro-szę na krześle usieść.I z żywością ruchów, której by nikt po nim spodziewać się niemógł, zgrabnie, dwornie, krzesło dla niej niósł ku stołowi.Elżusia,która za całym towarzystwem wysoki próg świetlicy jak pulchnakluska przeskoczyła, śmiechem teraz na gospodarza domu patrzącparsknęła.- Już chyba skończenie świata nastąpi, kiedy pan Anzelm tak sięrozruszał! - zawołała.- Takim alegantem ukazuje się, jakby nigdytetrykiem nie był!- Ot, i z głupia odezwała się! - żartobliwie odparł Anzelm - bo gdy-by mądra była, toby wiedziała, że kto niedz
wiedzia przemoże, za nosgo wodzić może.Widać, że mnie panna Justyna tak przemogÅ‚a.Potem sam nä zydlu siadajÄ…c do Antolki zawoÅ‚aÅ‚, aby goÅ›cia wie-czerzÄ… poczÄ™stowaÅ‚a.- Sam też - dodaÅ‚ - od wczorajszego wieczora tylko kawaÅ‚ek chle-ba przeÅ‚knÄ…Å‚em, a i Jankowi po tej kÄ…pieli, którÄ… na Niemnie dziÅ›wziÄ…Å‚, gÅ‚odno być musi.Wczoraj jeszcze dowiedziaÅ‚ siÄ™ od synowca, że na MogiÅ‚Ä™ z Ju-stynÄ… on popÅ‚ynie, a teraz dwojga mÅ‚odych zapytywaÅ‚, jak w cza-sie burzy wydobyli siÄ™ z kÅ‚opotu, czy bardzo zmokli, ile czasuw borze spÄ™dzili.OpowiedziaÅ‚, że kilka razy spotkaÅ‚ siÄ™ na Mogilez paniÄ… AndrzejowÄ…, która to miejsce odwiedza czasem, ale bardzorzadko i niby przypadkiem [ Pobierz caÅ‚ość w formacie PDF ]