[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Tylko przedsięwzięcia pozbawione możliwości uzyskania wsparcia z funduszy UE będą, po dokonaniu notyfikacji odpowiednich programów, finansowane w ramach programów krajowych i będą traktowane jako uzupełnienie programów współfinansowanych ze środków UE”[Wstępny projekt Narodowego Planu Rozwoju, rozdział „Instrumenty finansowe”, pkt 201-202, str.97-98]Obszary wiejskie w programie zmian instytucjonalnych warunkujących realizację NPRW NPR-ze proponowane zmiany odnoszące się do obszarów wiejskich zostały opisane w odrębnym podrozdziale poświeconym także metropoliom i miastom.Napisano w nim, że „takie przesunięcie jest w Polsce konieczne, ponieważ zarówno nasze własne jak i cudze doświadczenia wykazują, że podstawą konkurencyjności współczesnych gospodarek jest ich innowacyjność generowana przede wszystkim w ośrodkach metropolitalnych.Są one węzłami w globalnej sieci wymiany informacji, bez czego nie da się rozwijać gospodarki bazującej na wiedzy.Stąd poważne potraktowanie Strategii Lizbońskiej implikuje koncentrację działań rozwojowych w wybranych centrach metropolitalnych.Oczywiście musi to prowadzić do przestrzennej polaryzacji rozwoju.Jednak pod tym względem sytuacja Polski jest o wiele korzystniejsza niż innych nowych krajów członkowskich UE.W odróżnieniu np.od Czech, Słowacji czy Węgier, w naszym kraju dynamika i rozwój gospodarczy nie koncentruje się w okręgu stołecznym, lecz dokonuje się w kilku ośrodkach, takich jak: Kraków, Poznań, Wrocław, Trójmiasto, Aglomeracja Katowicka, Szczecin czy Łódź.Jednocześnie kilka innych ośrodków wielkomiejskich ma pewne szanse na rozwinięcie się w nich funkcji metropolitalnych - Lublin, Rzeszów, Białystok i Olsztyn po wschodniej stronie linii Wisły oraz Bydgoszcz-Toruń po stronie zachodniej.Koncentracja przedsięwzięć rozwojowych w ośrodkach metropolitalnych nie musi więc w Polsce wywoływać takich efektów polaryzacyjnych, które oznaczałyby peryferyzację znacznych połaci kraju.Tym bardziej, jeśli podejmowane działania wspomagałyby w szczególności rozwój bipolarnych układów metropolitalnych, jak np.Warszawa-Łódź czy Kraków-Katowice.Akcentowanie roli ośrodków metropolitalnych wymusza refleksję na temat obowiązującej terytorialnej organizacji państwa.W szczególności rodzi problem kategoryzacji gmin i specjalnych rozwiązań dla wielkomiejskich aglomeracji - katowickiej, trójmiejskiej i warszawskiej.Obecny jednolity model gminy nie stwarza wystarczających możliwości rozwoju istniejącym metropoliom i uzyskiwania takiego statusu przez wymienione ośrodki wielkomiejskie.Uznanie, że formowanie fundamentów konkurencyjności gospodarki ma się dokonywać poprzez przyspieszanie wzrostu i rozwoju ośrodków metropolitalnych wymusza z kolei refleksję na temat sposobu wywoływania efektu dyfuzji innowacyjności i rozwoju na pozostałych obszarach.Bez tego efekt polaryzacyjny będzie groził osłabieniem spójności społecznej, gospodarczej i przestrzennej kraju.Ogniwami takiej dyfuzji powinny stać się miasta.Stąd wynika uznanie za priorytet polityki regionalnej rewitalizacji miast, czyli przyjęcie zestawu działań umożliwiających im przenoszenie impulsów rozwojowych z metropolii w ich regionalne otoczenie, a zwłaszcza na obszary wiejskie.Tym samym w polityce rozwoju regionalnego należy wyodrębnić trzy rodzaje obszarów:lmetropolitalne,llmiejskie orazllwiejskieli określić właściwe dla tych obszarów mechanizmy i metody stymulowania ich rozwoju.[Wstępny projekt Narodowego Planu Rozwoju, rozdział „Program zmian instytucjonalnych warunkujących realizację NPR”, pkt 211-215, str.100-102] [ Pobierz całość w formacie PDF ]