[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Iest druga odmiana rogali, która urasta ze wzgardy, iaką okazuią swoim żenom; iako zna-łem wielu takich, którzy maiąc barzo nadobne a poczciwe żeny nie troszczyli się o nie, nizaczie mieli y gardzili niemi.Owo te, które były obrotne y pełne serca y z tęgiego szczepu, czuiącsię tak wzgardzonymi odpłacały się czyniąc tak samo: owo hnet było po piękney miłości.Yskutek był z tego pewny, bowiem, iako mówi przyśpiewka włoska y napolitańska:  Amor nonsi vince con altro che con sdegno. 21Bowiem biała głowa urodziwa y godna, y która zna, co iest warta, y podoba się sobie, wi-dząc, iż mąż ią wzgardził, chociayby miała dlań nawiętszą miłość małżenską we świecie, na-wet gdyby ią napominano y przedstawiano iey nakazy prawa co do tey miłości, ieśli ma bo-day krzynę serca, niecha go z miesca y ogląda się indziey za przyiacielem, iżby wspomagał iąw iey drobnych potrzebach, y szuka postronnie swoiego ukontentowania.Znałem dwie panie ze dworu, obie szwagierki ze sobą; iedna zaślubiła męża faworita,dworaka y barzo bywałego człeka, który wszelako nie dbał o swoią żenę tak, iako był powi-nien, zważywszy iey pochodzenie; y mówił do niey przy ludziach iakoby do iakiego kocmo-łucha, y gnębił ią srodze.Ona, cirpliwa, znosiła to czas nietakt, aż póki iey mąż nie ochwiałsię nieco w łaskach; wówczas ona śledząc y chwytaiąc okazyią za łeb y w sposobną chwilę,zapamiętawszy mu to dobrze, oddała mu z kolei iego wzgardę czyniąc go wdzięcznym roga-lem: a toż samo uczyniła y iey szwagierka bierąc przykład z tamtey; która, iż była zaślubionabarzo młodo y w drobnym wieku, mąż iey nizacz ią sobie ważył iako małą dziewuszkę ani teżmiłował iey, iako był powinien; przedsię ona, posunąwszy się w leciech y wzmógłszy się wsercu, rozpoznaiąc swoią urodę, odpłaciła mu tą samą monetą y obdarowała go pięknym po-rożem za pamięć przeszłości.Indziey znowu znałem iednego znamienitego pana, który, wziąwszy sobie dwie kortezany(śród których iedna była Mauryika) iako swoie nawiętsze delicyie y przyiaciółki, nie troszczyłsię wcale o żenę, chocia ta zabiegała się on ze wszytką czcią, przyiaz
nią y powinnością mał-żenską, iako tylko mogła; wżdy on nigdy nie mógł widzieć ią radem okiem ani uściskać zserca y na setkę nocy nie pożałował iey nawet dwóch.Owo cóż miała czynić, niebożątko, potylu niegodziwościach ieśli nie to, co uczyniła: znaczy poszukać sobie iney wakuiącey łożnicyy sparzyć się z iną połową, y mieć w niey to, co się iey godziło?Gdybyż boday ten mąż był uczynił iako iny, którego wiem, a który był takiego przyrodze-nia, iż przyciskany przez swoią żenę, barzo nadobną białą głowę, a czyrpiąc sobie rozkoszinedy, rzekł iey otwarto:  Szukay, moia żeno, gdzie indziey twoiego nasycenia; daię ci wol-ność po temu.Czyń z twey strony to, co zechcesz czynić, z drugim: zostawiam ci wolę y nietroskay się o moie uciechy, y day mi czynić to, co mnie się podoba.Ia nie będę pętał twoichigrów a rozkoszy: ty przedsię nie pętay moich. Za czym gdy każdemu w ten sposób wolnośćbyła przywrócona, oboie poiechali ostro, iedno na prawo, drugie na lewo, nie troszcząc sięiedno o drugie: oto, wierę, dobry obyczay żywota.Tak samo iuż bych wolał niektórego starca impotenta, chorowacza, podagryka, wiadomegomi, który swoiey żenie (iż była barzo cudna y nie mogąc iey zaspokoić tak, iak by pragnęła)pewnego dnia rzekł:  Wiem dobrze, moia duszko, że moia niedołężność nie przygodzi siętwoiemu rzez
wemu wieczkowi.Dlatego ia mogę ci być barzo omierzłym y nie iest możebna,abyś mi była przywiązaną żeną, tak iak gdybym oddawał ci zwyczayne posługi małżonkasilnego i krzepkiego.Owo umyśliłem przyzwolić ci y dać zupełną swobodę bawienia się mi-łością y obez
rzenia się za iakim inym, który mógłby ci lepiey usłużyć niż ia; wszelako trzeba,abyś wybrała iakiego, który by był umieiący zmilczyć, skromny, któren by cię nie podał na21Miłość zwycięża się jedynie wzgardą.70zgorszenie, y mnie, y domu, y żeby ci mógł uczynić parę ładnych dziatek, które będę miłowały chował iako moie własne: tak iż cały świat będzie mógł mnimać, że to są nasze z
rzetelne yprawe dzieci, zważywszy, że mam ieszcze w sobie co nieco krzepkości y postawę cielesnądostateczną po temu, iżby się mogło zdawać, że są ze mnie.Możecie zgadnąć, czy owa młoda, urodna biała głowa rada słyszała to lube a wdzięcznenapomnionko y swobodę cieszenia się tą słodką wolnością, którą praktykowała tak dobrze, żew mgnieniu oka zaludniła dom dwoygiem czy troygiem dorodnych małych dziatek, w czymmąż, ile że tedy owędy zbliżał się do niey y sypiał z nią, mnimał mieć swoią cząstkę y wierzyłw to, y świat także, y wszytko; y tym sposobem y mąż, y żena byli barzo radzi y dochowalisię piękney rodziny [ Pobierz całość w formacie PDF ]