[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.W Toledo, starej stolicy Kastylii, rebelia nie udala sie.Wykorzystujac przewage liczebna, sily republikanskie zepchnely spiskowcow dowodzonych przez pulkownika Jose Ituarte Moscardo na maly obszar obejmujacy Alkazar - pol fortece, pol palac - polozony na wzgorzu gorujacym nad miastem i Tagiem (w Hiszpanii terminem Alkazar okresla sie warowna rezydencje reprezentacyjna wywodzaca sie z tradycji architektonicznych islamu).Ostatecznie Mascardo zabarykadowal sie w twierdzy wraz z 1300 ludzmi, wsrod ktorych byli czlonkowie Gwardii Cywilnej (800), oficerowie (100), falangisci i inni prawicowi bojowkarze (200) oraz kadeci z miejscowej Akademii Piechoty (190).Ponadto w Alkazarze przebywalo rowniez 550 kobiet i 50 dzieci, a takze pewna ilosc zakladnikow, miedzy innymi cywilny gubernator z cala rodzina i lewicowi politycy.Pierwsza ,pokojowa" probe poddania twierdzy przedsiewzial dowodca milicji republikanskiej w Toledo - Candido Cabello.W dniu 23.07.1936r.zatelefonowal on do plk Moscardo by zawiadomic go, ze jesli nie podda Alkazaru w ciagu 10 minut, to jego syn-Luis, bedacy w niewoli republikanskiej, zostanie rozstrzelany.Zeby stwierdzic czy to prawda, przemowi do pana - dodal.Poproszony do telefonu Luis Moscardo wypowiedzial tylko jedno slowo: ,Papa".,Co sie dzieje, moj chlopcze?" - zapytal ojciec.,Nic" - odpowiedzial na razie zgodnie z prawda syn - oni mowia, ze zastrzela mnie, jesli Alkazar nie podda sie".,Jezeli to prawda - odrzekl pulkownik - powierz swoja dusze Bogu, krzyknij Viva Espana i umrzyj jak bohater.Zegnaj moj synu".Luis Moscardo zostal rozstrzelany miesiac pozniej, a okrutny los nie oszczedzil i drugiego syna pulkownika, ktory zginal w Barcelonie.Przez caly sierpien obie strony, oblegajacy i oblegani, prowadzily zazarty pojedynek karabinowy, konczacy sie niezmiennie wygrana dobrze wyszkolonych, uzbrojonych (zapasy amunicji obroncy uzyskali z sasiedniej fabryki broni) a nade wszystko zdeterminowanych nacjonalistow.Republikanie mieli jednak przewage psychologiczna nad przeciwnikiem.Ten bowiem byl calkowicie odciety juz nie tylko od zwartego obszaru pozostajacego pod kontrola zwolennikow generala Franco, ale i jakichkolwiek informacji na temat wypadkow rozgrywajacych sie w innych czesciach Hiszpanii.Obroncy mogli wiec obawiac sie, ze upragniona odsiecz nie nadejdzie.Z drugiej strony ludzie Moscardo uswiadamiali sobie, ze nie ma dla nich alternatywy - zreszta rozwscieczeni oporem milicjanci dawali im pewne wyobrazenie o ich losie po ewentualnym poddaniu twierdzy.Pomimo bezustannego ostrzalu i ciezkiej sytuacji zywnosciowej, obroncy zachowywali godny podkreslenia spokoj.Dla podtrzymania ducha walki urzadzano uroczyste parady, a w podziemiach Alkazaru odpedzano czarne mysli ognistym ,flamenco" z kastanietami.17 sierpnia oblezony garnizon po raz pierwszy- wprawdzie w sposob posredni - nawiazal kontakt ze swiatem zewnetrznym.W tym dniu nad twierdza przelecial frankistowski samolot i zrzucil ulotki zawierajace slowa zachety do dalszej obrony, podpisane przez przywodcow przewrotu, Francisco Bahamonde Franco i Emilio Mola.Godzi sie w tym miejscu zauwazyc, ze na poczatku wojny domowej nacjonalisci posiadali smiesznie mala ilosc samolotow wojskowych - dla przykladu gen.Franco na poludniu kraju mial do dyspozycji 3 stare ,Breguety", 1 ,Fokkera", kilka hydroplanow, 2 ,Dorniery", ,Junkersa" i dwie male ,Savoie".9 wrzesnia przez megafon umieszczony w poblizu twierdzy oblegajacy poinformowali obroncow, ze major Vincente Rojo, byly profesor taktyki w Akademii Piechoty, pragnie odwiedzic Alkazar w celu przekazania propozycji rzadu republikanskiego.Poniewaz Rojo byl osobiscie znany plk Moscardo, a takze innym oficerom pozostajacym w twierdzy, pozwolono mu wejsc.Obie strony na czas wizyty przerwaly oczywiscie ogien.Rojo, wyrazajac stanowisko wladz, zaproponowal poddanie Alkazaru, w zamian za co gwarantowal zycie i wolnosc kobietom i dzieciom pozostajacym w twierdzy.Mniej wesole wiesci mial do przekazania wojskowym - grozil im sad wojenny (w praktyce oznaczalo to rozstrzelanie) [ Pobierz całość w formacie PDF ]