[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Sikorski, który w dniachprzewrotu zajął postawę wyczekującą po dwóch latach zostałodwołany ze stanowiska dowódcy Okręgu Korpusu we Lwowie- nadano mu status generała bez przydziału.Inny los czekał ge-nerałów najbardziej aktywnych podczas przewrotu.Malczew-skiego, Rozwadowskiego i Zagórskiego w ogóle nie zwolnionoz internowania w Wilanowie i razem z Bolesławem Jadz
wiń-skim i Michałem Rola-%7łymierskim zostali oficjalnie areszto-wani.Przewieziono ich do wojskowego więzienia na Antokoluw Wilnie, tylko Rola-%7łymierski pozostał w stolicy.Stanął przedsądem oskarżony o nadużycia finansowe przy dostawach masekprzeciwgazowych dla armii.Winę udowodniono i generałazdegradowano, pozbawiono odznaczeń oraz skazano na 5 latwięzienia.To zadecydowało o jego losach -jeszcze w więzieniu nawiązałkontakt z komunistami, a póz
niej został agentem NKWD.Podczas drugiej wojny światowej był dowódcą Armii Ludowej,naczelnym dowódcą Ludowego Wojska Polskiego, a w 1945roku otrzymał awans na marszałka Polski.Zmarł u schyłku PRL,w wieku 99 lat.Ironią losu jedyny z generałów, któremu udo-wodniono korupcję po przewrocie majowym, zrobił największąkarierę.I chociaż była to mocno dwuznaczna kariera, to niemożna zaprzeczyć, że Rola-%7łymierski miał z piątki generałównajwięcej szczęścia.Losy pozostałych potoczyły się wyjątkowotragicznie.Antokol83AntokolMalczewski, Rozwadowski i Zagórski zostali oficjalnie aresz-towani z powodu podejrzeń  nieetycznego prowadzenia walki"podczas przewrotu majowego.Oskarżano ich o spowodowaniedodatkowych ofiar, szczególnie wśród ludności cywilnej, wysu-nięto również szereg zarzutów korupcyjnych.Zagórskiemu zarzucono udział w aferze Francopolu - niedo-pełnienie zabezpieczania wypłat zaliczek, naliczania i ściąganiakar umownych, niezgodne z przepisami prowadzenie gospodarkimateriałowej, nadmierne zakupy sprzętu i naruszenie przepisówbudżetowych.Piłsudski na posiedzeniu Komitetu Obrony Państwa w listo-padzie 1926 roku nie ukrywał, że Zagórski polecił  zakupić zagranicą masę płatowców, by przy tym zarobić".Wytknął równieżgenerałowi, że podczas wojny  przeszedł na służbę szpiegowskąu obcych", a  wypłacane wówczas rachunki znajdują się do dziśw dossier obcych gabinetów".Oskarżenia o szpiegostwo nie podniesiono w trakcie śledz-twa - trudno byłoby to udowodnić, albowiem państwo polskiejeszcze wówczas nie istniało, a Zagórski był oficerem Habsbur-gów.Niebawem zniknął również wątek korupcyjny, chociaż afe-ra Francopolu dostarczyła wystarczająco dużo argumentów dlaskutecznego śledztwa.Zadecydowały względy polityczne, pozdobyciu władzy Marszałek zabiegał o poparcie środowisk kon-serwatywno-ziemiańskich, a przecież w aferę Francopolu zamie-szanych było kilku arystokratów.To było Piłsudskiemu zupełnieniepotrzebne, wystarczyło wstrzymanie wypłacania zaliczek,a następnie rozwiązanie umowy z firmą.Nie oznaczało to, żeMarszałek zamierzał zapomnieć o jakichkolwiek winach Zagór-skiego.Zgodnie z osobistym poleceniem Piłsudskiego, śledztwoprzeciwko generałowi prowadzono w taki sposób, aby jak naj-dłużej przetrzymywać go w więzieniu.Zmieniano skład sędziów84 Zaginięcie generała Zagórskiegośledczych, zarządzano dodatkowe ekspertyzy, korzystano z wielumożliwości odwlekania sprawy.I Zagórski cały czas przebywałna Antokolu.Wbrew obiegowym opiniom warunki aresztu nie były specjal-nie uciążliwe.Do opinii publicznej przedostawały się informacjeo szykanach, jakim poddawano generałów (zimne cele, brak łó-żek, fatalne jedzenie, prześladowanie ze strony służby więzien-nej), ale raczej nie była to prawda.Aresztowani skarżyli się głów-nie na utrudnienia kontaktów z obrońcami i rodziną oraz brakwłaściwej opieki stomatologicznej, nie zachowały się natomiastwiarygodne relacje o maltretowaniu aresztowanych.To nie byłyjeszcze czasy Brześcia czy Berezy Kartuskiej.Podobno Zagórski czasami nawet wychodził do miasta, otrzy-mując przepustki, zobowiązywał się pod słowem honoru do po-wrotu - nie są to jednak sprawdzone informacje.Kiedy podczaspobytu generała na Antokolu zmarła jego matka, umożliwionomu udział w pogrzebie.Do Warszawy pojechał w towarzystwiespecjalnie wyznaczonego oficera - był nim kapitan Miła-dowski.Wolny czas na Antokolu Zagórski wykorzystał na pisanie pa-miętników, które zamierzał opublikować.Miał nawet w celi ma-szynę do pisania, jego zamiary nie były tajemnicą, a potwierdziłto zresztą Rozwadowski po swoim zwolnieniu.1 to chyba właśniezadecydowało o losach Zagórskiego.Piłsudski i jego współpra-cownicy nie mogli dopuścić, aby informacje o ich współpracy zwywiadem Habsburgów przedostały się do szerokiej opinii pu-blicznej.Tym bardziej że nie wiadomo, co właściwie Zagórskimiał wydać, a w Polsce istniała jednak wolność słowa i generałnie miałby problemów z publikacją wspomnień.I kiedy Mal-czewskiego i Rozwadowskiego zwolniono z więzienia, to Zagór-ski nadal w nim przebywał.Ale po piętnastu miesiącach i jegonależało wypuścić na wolność.Generał Zagórski zaginął.85Generał Zagórski zaginął.Nie udało się zachować tajemnicy - do dziś nie wyjaśniono, wjaki sposób informacje o powrocie generała dotarły do opiniipublicznej [ Pobierz całość w formacie PDF ]