Mickiewicz Konrad Wallenrod

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Znalazł na miejscu nieruchomego strzelca, spotkał się znowu z nim oko w oko i nakoniec, jak gdyby uznawał wyższość człowieka, spuścił oczy i odszedł: Biblioth�que Uniwer-selle, 1827 f�vier.Voyage du capitaine Head.IIw.29: Arcykomtur.Grosskomthur, najpierwszy urzędnik po wielkim mistrzu.w.62: Jakaś nieznana, pobożna niewiasta.Kroniki owych czasów piszą o wiejskiej dziewicy, która przybywszy do Maryjenburga żą-dała, aby ją zamurowano w osobnej celi, i tam życia dokonała.Grób jej słynął cudami.w.123 i nast.: Ufajmy wieszczym pustelnicy głosom&Konrad dzielnego imię Wallenroda&On mistrzem naszym.W czasie obioru, jeśli zdania były podzielone lub niepewne, zdarzenia podobne, brane zawieszczbę, wpływały na obrady kapituły.I tak Winrych Kniprode pozyskał wszystkie głosy,53ponieważ kilku braci słyszało jakoby w grobach mistrzów wołanie trzykrotne: �Vinrice! Ordolaborat! � �Winrychu! Zakon w niebezpieczeństwie!�.IIIw.73: Zamek Swentoroga.Zamek wileński, gdzie był niegdyś utrzymywany znicz, to jest ogień wieczny.w.14: �Cieszmy się w Panu!�Hasło uczt zakonnych owego wieku.przed w.151: Pieśń Wajdeloty.Obacz Grażyna, przyp.[is] 19, gdzie opisane jest podobne zdarzenie za mistrzostwa Du-sener von Arfberg.w.155: Staje widomie morowa dziewica.Lud prosty w Litwie wyobraża morowe powietrze w postaci dziewicy, której zjawienie się,opisane tu według powieści gminnej, poprzedza straszliwą chorobę.Przytoczę, w treści przy-najmniej, słyszaną niegdyś w Litwie balladę: �We wsi zjawiła się morowa dziewica i wedługzwyczaju przeze drzwi lub okno wsuwając rękę i powiewając czerwoną chustką, rozsiewałaśmierć po domach.Mieszkańcy zamykali się warownie, ale głód i inne potrzeby wkrótcezmusiły do zaniedbania takowych środków ostrożności, wszyscy więc czekali śmierci.Pewnyszlachcic, lubo dostatecznie opatrzony w żywność i mogący najdłużej wytrzymać to dziwneoblężenie, postanowił jednak poświęcić się dla dobra bliznich; wziął szablę zygmuntówkę, naktórej było imię J e z u s, imię M a r y j a, i tak uzbrojony otworzył okno domu.Szlachcicjednym zamachem uciął straszydłu rękę i chustkę zdobył.Umarł wprawdzie i cała jego rodzi-na wymarła, ale odtąd nigdy we wsi nie znano morowego powietrza�.Chustka owa miała byćzachowaną w kościele, nie pomnę jakiego miasteczka.Na Wschodzie przed zjawieniem siędżumy ma się pokazywać widmo na skrzydłach nietoperza i palcami wytykać wskazanych naśmierć.Zdaje się, że imaginacja gminna w podobnych obrazach przedstawić chciała to prze-czucie tajemne i tę dziwną trwogę, która zwykła poprzedzać wielkie nieszczęścia lub zgon, aktórą nie tylko pojedyncze osoby, ale całe narody częstokroć podzielają.Tak w Grecji prze-czuwano długie trwanie i okropne skutki wojny peloponeskiej, w państwie rzymskim upadekmonarchii, w Ameryce przybycie Hiszpanów itd.w.129: Miałem imię Waltera.Walter von Stadion, rycerz niemiecki, wzięty w niewolą od Litwinów, zaślubił córkę Kiej-stuta i z nią potajemnie ujechał z Litwy.Często się zdarzało, że Prusacy i Litwini, dziećmiporwani i wychowani w Niemczech, powracali do ojczyzny i stawali się najsroższymi Niem-ców nieprzyjaciółmi.Takim był pamiętny w dziejach Zakonu Prusak Herkus Monte.[Pieśń V, tytuł:] Wojna.Obraz tej wojny skreślony podług historii.w.129: Trybunał tajemnyW wiekach średnich, kiedy możni dukowie i baroni dopuszczali się częstokroć wszelkichzbrodni, kiedy powaga zwyczajnych trybunałów była za słaba na ich poskromienie, zawiązałosię bractwo tajemne, którego członkowie, nie znając się między sobą, obowiązywali się przy-sięgą karać winnych, nie przepuszczając własnym przyjaciołom lub krewnym.Skoro sędzio-wie tajemni wydali wyrok śmierci, uwiadamiano potępionego, wołając nań pod oknami lub54gdziekolwiek w jego obecności: �Weh!� �Biada!� To trzykroć powtórzone słowo było ostrze-żeniem; kto je usłyszał, gotował się na śmierć, którą niechybnie a niespodziewanie miał z rękiniewiadomej odebrać.Sąd tajemny nazywał się jeszcze trybunałem femicznym (Vemgericht)albo westfalskim.Trudno oznaczyć, kiedy wziął początek; podług niektórych miał być usta-nowiony przez Karola Wielkiego.Zrazu potrzebny, dał następnie powód do różnych nadużyć,i rządy zmuszone były srożyć się nieraz przeciwko samymże sędziom, nim tę instytucją cał-kiem obalono.Nazwaliśmy powieść naszę historyczną, bo charaktery działających osób i wszystkie waż-niejsze wspomnione w niej zdarzenia skreślone są podług historii.�wczesne kroniki, wcząstkowych rozerwanych spisach, nieraz odgadywane tylko i domysłami dopełniane byćmuszą, by z nich jaką całość historyczną utworzyć.Lubo w dziejach Wallenroda pozwoliłem sobie domysłów, mam nadzieję usprawiedliwićje podobieństwem do prawdy.Podług kronik Konrad Wallenrod nie pochodził ze sławnej wNiemczech rodziny Wallenrodów, chociaż udawał się za jej członka.Miał być czyimś synemz nieprawego łoża.Kronika królewiecka (biblioteki Wallenroda), powiada: �Er war einPfaffenkind�.O charakterze tego dziwnego człowieka różne i sprzeczne czytamy podania.Większa część kronikarzy wyrzuca mu dumę, okrucieństwo, pijaństwo, srogość dla podwład-nych, małą gorliwość o wiarę i nawet nienawiść ku duchownym: �Er war ein rechter Leute-schinder� (Kronika biblioteki Wallenroda).�Nach Krieg, Zank und Hader hat sein Herzimmer gestanden; und ob er gleich ein Gott ergebener Mensch von wegen seines Ordens seynsollte, doch ist er allen frommen geistlichen Menschen Gr�uel gewesen� (Dawid Lucas).�Erregierte nicht lang, denn Gott plagte ihn inwendig mit dem laufenden Feuer�.Z drugiej stronyprzyznają mu ówcześni pisarze wielkość umysłu, męstwo, szlachetność i moc charakteru;jakoż bez rzadkich przymiotów nie mógłby władzy swojej utrzymać śród powszechnej nie-nawiści i klęsk, które na Zakon sprowadził.Przypomnijmy teraz postępowanie Wallenroda.Kiedy objął rządy Zakonu, sposobna zda-rzała się pora wojowania z Litwą; bo Witołd przyrzekał sam Niemców na Wilno prowadzić ihojnie im posiłki wynagrodzić.Wallenrod jednak zwlekał wojnę, co gorsza, zraził Witołda itak mu niebacznie zaufał, że ten książę, pogodziwszy się tajemnie z Jagiełłą, nie tylko z Prususzedł, ale po drodze wchodząc do zamków niemieckich jak przyjaciel, palił je i załogi wyci-nał [ Pobierz całość w formacie PDF ]

pdf @ pobieranie @ do ÂściÂągnięcia @ download @ ebook

Pokrewne