[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.W Polsce uprawia się prawie wyłącznie formę niemiecką , która rozmnaża się z sadzonek rozłogowych.Charakteryzuje się onaciemnozieloną barwą liści, które są bardziej aromatyczne, gdy roślinę uprawia się wmiejscach ciepłych, słonecznych, osłoniętych od wiatru.Liście bylicy estragonu, w przeciwieństwie do wcześniej omówionych bylic, sąniepodzielone, lancetowate lub równowąskie.Drobne koszyczki kwiatowe, barwyżółtej, zebrane są w luz
ną wiechę w górnych częściach pędów.Cała roślinacharakteryzuje się przyjemnym korzennym zapachem, dzięki czemu stosowana jest jakoprzyprawa kuchenna (znany jest bardzo dobry ocet estragonowy, nadający się dosałatek, marynat).Surowiec leczniczy stanowią szczytowe pędy zebrane na początku kwitnieniarośliny.Suszy się szybko w cieniu, w przewiewnych miejscach.Wysuszony surowiecjest bardziej aromatyczny niż świeże ziele.Smak ma lekko gorzki.Skład chemicznyOlejek eteryczny, pochodne kumaryny, związki gorzkie, sterole, flawonoidy, żywice,garbniki, witamina C, karoten.DziałaniePobudzające trawienie, żółciopędne, moczopędne, ogólnie wzmacniające.ZastosowanieEstragon wykorzystuje się głównie jako surowiec pobudzający apetyt i trawienie.Maon korzystne, chociaż niezbyt silne, działanie w przewlekłych nieżytach żołądka i jelit.Ziele to stosuje się także w zmniejszonym wydzielaniu żółci, najlepiej w mieszankach zroślinami o podobnych właściwościach.Formy podaniaNapar: �  1 łyżkę estragonu zalać 1 szklanką wrzącej wody.Przyjmować przedjedzeniem 1 łyżkę naparu lub więcej.79Bylica estragon = estragon = bylica głupichCząber ogrodowy(Satureja hortensis L, rodz.Labiatae)Roślina jednoroczna, wysokości do 40 cm, pochodząca z obszarów MorzaZ
ródziemnego i Czarnego (rośnie tam na suchych, wapiennych wzgórzach), u nasuprawiana jako roślina przyprawowa.Wykształca drobne, lancetowate liście.Kwiatyma niepozorne, różowe, liliowe lub białe, umieszczone po kilka w kątach liści, w nibyokółkach.Jest rośliną miododajną, kwitnie w lipcu i sierpniu.Surowcem jest ziele cząbru, wysuszone w cieniu w temperaturze do 35�C.Zbieranesą górne części kwitnącej rośliny (3 5 cm nad ziemią).Surowiec macharakterystyczny zapach, przypominający macierzankę.Jest doskonałą przyprawą,dodawaną zwłaszcza do potraw roślinnych, białkowych (np.grochu, fasoli itd.).Skład chemicznyOlejek eteryczny, garbniki, śluzy, żywice, składniki mineralne (magnez, żelazo).DziałaniePobudzające wydzielanie soku żołądkowego, przeciwskurczowe, wiatropędne,zapierające, przeciwbakteryjne.ZastosowanieW niedostatecznym trawieniu i zmniejszonym łaknieniu, w długo utrzymujących siębiegunkach, nieżytach żołądka i jelit.Surowiec ma cenne właściwości lecznicze,zwłaszcza dla małych dzieci, ze względu na łagodne działanie.Można go stosowaćpojedynczo lub w mieszankach ziołowych.Formy podaniaNapar: 1 łyżkę ziela zalać szklanką wody.Pić ok.� szklanki naparu przedjedzeniem 2 3 razy dziennie, po jedzeniu jako środek wiatropędny.Mieszanka stosowana w przewlekłych biegunkach: po 2 części ziela cząbru ipięciornika gęsiego oraz 1 część kłącza pięciornika kurze ziele.A
yżkę stołowąmieszanki zalać szklanką wrzącej wody (trzymać w cieple godzinę).Podaje się kilkarazy dziennie ok.� szklanki (lub mniej  wg wieku) między posiłkami.Włagodniejszych biegunkach stosuje się też mieszanki ziela cząbru z owocami czarnejjagody i liśćmi orzecha włoskiego.Krwawnik pospolity(Achillea millefolium L., rodz.Compositae)Krwawnik jest byliną wysoką do 80 cm, o gęsto ulistnionych, sztywnych, górąrozgałęzionych łodygach.Liście ma podwójnie lub potrójnie pierzaste, wydłużo-81Cząber ogrodowyKrwawnik pospolityne.Kwiatostany koszyczkowe, drobne, białe lub różowe.Owocem niełupka.Roślinakwitnie od lipca do paz
dziernika.Krwawnik rośnie w Polsce pospolicie na nizinach i w górach, na suchych łąkach,miedzach, ugorach, leśnych polanach.Jest to gatunek zbiorowy, obejmujący kilkapodgatunków, odmian i form.Surowcem jest ziele krwawnika, zebrane w początkowym okresie kwitnienia.Z
cinasię nożem niezgrubiałe, ulistnione wierzchołki pędów, długości ok.15 cm, następniesuszy w cienkich warstwach w przewiewie na powietrzu lub w suszarniach wtemperaturze do 35�C.Wysuszony surowiec ma słaby, specyficzny zapach i gorzkismak.Należy go chronić od światła.Skład chemicznyOlejek eteryczny, zawierający azuleny, związki gorzkie, flawonoidy, garbniki, kwasyorganiczne, składniki mineralne, w tym miedz
, witaminy C, K oraz karoten.DziałaniePobudzające trawienie, wiatropędne, przeciwskurczowe, przeciwkrwotoczne,przeciwalergiczne.ZastosowanieKrwawnik jest to od dawna znana roślina lecznicza, używana jako lek wzaburzeniach trawienia, wzdęciach, kolkach, nawykowych zaparciach, przy brakułaknienia, a nawet w stanach nieżytowych połączonych z krwawieniami w przewodziepokarmowym.Krwawnik stosuje się również w trądziku młodzieńczym, łojotoku,liszajach lub zewnętrznie w postaci okładów na z
le gojące się rany.Formy podaniaNapar 1 łyżkę ziela zalać l 1,5 szklanki wrzącej wody.Zaparzać 15 min.Wyciąg na zimno: 1 łyżkę ziela zalać szklanką zimnej, przegotowanej wody,pozostawić na kilka godzin, następnie odcedzić.Oba wyciągi podawać 2 3 razydziennie do 1/3 szklanki.Dobrym działaniem odznacza się również sok wyciśnięty ześwieżej zmiażdżonej rośliny, rozcieńczony wodą.Podaje się kilka razy dziennie połyżeczce w wodzie lub soku owocowym.Ziele krwawnika wchodzi w skład różnych preparatów i mieszanek ziołowych odziałaniu regulującym trawienie: mieszanki Digestosan, Degrosan, Species Cholagogaenr II, tabletki Calmagina, proszek  Gastrochol.Napój wzmacniający z krwawnika: 20 g suszonych liści i kwiatów krwawnika zalać1 l wrzącej wody i gotować powoli 5 10 min, pozostawić na 2 3 godziny, następnieprzecedzić i dodać soku z żurawin oraz miodu do smaku.Napój ten wzmacnia organizmi gasi pragnienie.84Kolendra siewna(Coriandrum sativum L, rodz.Umbelliferae)Kolendra jest to roślina jednoroczna, wysokości od 30 do 70 cm.Wykształca prostowzniesione, górą rozgałęzione pędy.Szczyty rozgałęzień zakończone są złożonym 36-promieniowym baldachem białych lub różowych kwiatów.Liście dolne,przykorzeniowe, o blaszce podzielonej na 3 5 listków, środkowe i górne 2 3-krotniepierzaste.Owoc kolendry stanowi kulista, żeberkowana dwurozłupka.Roślina kwitnie od połowy lipca do końca sierpnia.Zakwitanie oraz dojrzewanieowoców jest stopniowe.Często, gdy owoce na szczycie rośliny już dojrzewają, niżejznajdują się jeszcze kwiaty.W początkowym okresie wegetacji kolendra odznacza siębardzo nieprzyjemnym zapachem (pluskwianym), dopiero gdy zielone owoce zaczynajążółknąć, roślina nabiera przyjemnego, korzennego aromatu.Kolendra należy do jednych z najdawniej znanych roślin leczniczych iprzyprawowych.Pochodzi z Azji Mniejszej i północnych obszarów Afryki, gdziewystępuje dziko, często jako chwast, na polach uprawnych.Spotykana jest nastanowiskach naturalnych również w krajach śródziemnomorskich [ Pobierz całość w formacie PDF ]